KURUMLAR VERGİSİ İSTİSNASINDAN YARARLANAMAYAN YATIRIM FON VE ORTAKLIKLARINDAN KAR PAYI ELDE EDİLEN KURUMLARDA BU KAR PAYLARININ VERGİLENMESİ


2024/55 no.lu Sirkülerimizde açıklandığı üzere 7524 sayılı Kanunla yapılan değişiklikle 1/1/2025 tarihinden itibaren elde edilen kazançlara uygulanmak üzere, Kurumlar Vergisi Kanununun 5 inci maddenin birinci fıkrasının (d) bendinde düzenlenen fon ve ortaklıkların (emeklilik fonları hariç) bentte öngörülen kazanç istisnasından yararlanabilmeleri için, taşınmaz gelirlerinin %50’sini elde edildiği hesap dönemine ilişkin kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi gereken ayı izleyen ikinci ayın sonuna kadar dağıtmaları şartı getirilmiştir.
Diğer yandan 2024/59 no.lu Sirkülerimizde açıkladığımız üzere 7524 sayılı Kanunla 2025 takvim yılında başlayan özel hesap dönemi ve izleyen vergilendirme dönemlerinde elde edilen kazançlara uygulanmak üzere KVK’nun 32/C maddesiyle asgari kurumlar vergisi ihdas edilmiştir. Bu düzenleme uyarınca yatırım fon ve ortaklıklarının taşınmazlardan elde ettikleri kazancın asgari %50 sini yukarıda belirtilen sürede dağıtarak kurumlar vergisi istisnasından yararlanmaları halinde, taşınmazlarından elde ettikleri kazançlar %10 oranında asgari kurumlar vergisine tabi olacaktır.




Bilindiği üzere, kurumların girişim sermayesi yatırım fon ve ortaklıklarından elde ettikleri kazançlar kurumlar vergisinden istisna olmakla beraber, bunun dışındaki tüm yatırım fon ve ortaklıklarından elde ettikleri kar payları kurumlar vergisine tabidir.
Ancak bu diğer yatırım fon ve ortaklıklarının kurumlar vergisi istisnasından yararlanabilmeleri, taşınmazlarından elde ettikleri kazançların asgari %50 sini yukarıda belirtilen sürede dağıtma şartına bağlandığından, bu şartı sağlayamayan yatırım fon ve ortaklıkları kurumlar vergisi istisnasından yararlanamayacaklardır. Bu durumda söz konusu yatırım fon ve ortaklıklarından kar payı elde eden kurumların bu kazançları üzerinden kurumlar vergisi ödemeleri mükerrer vergilemeye yol açmaktadır. Bu nedenle 7524 sayılı Kanunla KVK’nun 5. Maddesine eklenen ibare ile kurumlar vergisi istisnasından yararlanamayan yatırım fon ve ortaklıklarından kar payı elde eden kurumlar vergisi mükelleflerinin bu kar paylarının iştirak kazancı istisnasına tabi olması sağlanmıştır.

1 seri no.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair 23 seri no.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliği ile yukarıda belirtilen konuya yönelik düzenlemeler yapılmıştır.

Yapılan bu düzenlemeler uyarınca;
 

1. Kar dağıtımı şartını sağlayan ve söz konusu istisnadan faydalanan bu fon ve ortaklıklardan elde edilen kar payları iştirak kazancı istisnasına konu edilemeyecektir. Kar dağıtımı şartını sağlayamayan ve söz konusu istisnadan faydalanamayan fon ve ortaklıklardan elde edilen kar payları ise iştirak kazancı istisnasına konu edilebilecektir. İstisnadan faydalanamayan fon ve ortaklık kazançlarına ilişkin karın izleyen dönemlerde dağıtıldığı durumlarda da, kar payını elde eden kurum tarafından karın elde edildiği dönemde iştirak kazancı istisnasından yararlanılabilecektir.

Örnek 1: (A) Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı A.Ş., 2025 hesap döneminde, taşınmazlardan elde ettiği kazançlarının %50’sini dağıtması nedeniyle, 5 inci maddenin birinci fıkrasının (d) bendi kapsamında istisnadan yararlanmış ve elde ettiği kazanç üzerinden kurumlar vergisi ödememiştir. Söz konusu döneme ait kazanç, 2026 yılı Mayıs ayında ortaklara dağıtılmış ve Ortaklığın hisse senedini elinde bulunduran (B) A.Ş.’ye 1.000.000 TL kar payı ödemesi yapılmıştır.

(B)   A.Ş. tarafından elde edilen 1.000.000 TL kar payı kurum kazancına dahil edilecek ve söz konusu kazanç Ortaklık bünyesinde istisna nedeniyle kurumlar vergisine tabi tutulmadığından, iştirak kazançları istisnasından yararlanılamayacaktır.

Örnek 2: (B) Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı A.Ş., 2025 hesap döneminde elde ettiği kazançlar için kar dağıtımı şartını sağlayamadığından 5 inci maddenin birinci fıkrasının (d) bendi kapsamında istisnadan yararlanamamış ve bu kazanç üzerinden %30 kurumlar vergisi ödemiştir. Söz konusu döneme ait kazanç, 2027 yılında ortaklara dağıtılmış ve Ortaklığın hisse senedini elinde bulunduran (C) A.Ş.’ye 2.000.000 TL kar payı ödemesi yapılmıştır.

(C)   A.Ş. tarafından elde edilen 2.000.000 TL kar payı kurum kazancına dahil edilecek ve söz konusu kazanç Ortaklık bünyesinde kurumlar vergisine tabi tutulduğundan, iştirak kazançları istisnasından yararlanılabilecektir.


 

2. Yatırım fon ve ortaklıkları, taşınmazlardan elde etmiş olduğu kazancının %50’sini ortaklarına kar payı olarak dağıtması durumunda, Kanunun 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendi hükmüne göre istisnadan yararlanabilmekte olup, taşınmazlardan elde etmiş oldukları kazanç üzerinden Kurumlar Vergisi Kanununun 32/C maddesine göre asgari kurumlar vergisi ödemeleri gerekmektedir.

Yatırım fon ve ortaklıklarından kar payı elde eden kurumlar vergisi mükelleflerinin, kar payı dağıtımına esas kazançları, fon ve ortaklık bünyesinde genel kurumlar vergisi oranında kurumlar vergisine tabi tutulmadığı için, elde ettikleri kar payının tamamını iştirak kazançları istisnasına konu etmeleri mümkün değildir.

Ancak, yatırım fon ve ortaklıkları tarafından ödenen asgari kurumlar vergisinden, ku­rumlar vergisi mükelleflerinin elde ettiği kar payına isabet eden kısmının tabi olunan kurumlar vergisi oranı dikkate alınarak hesaplanan kazanç kısmı için iştirak kazancı istisnasından fay­dalanılması mümkündür.

Örnek 3: (C) Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı A.Ş., 2025 hesap döneminde elde ettiği kazancı için Kanunun 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendi kapsamında istisnadan ya­rarlanmıştır. Ortaklık bu dönemde taşınmazlardan elde etmiş olduğu 5.000.000 TL kazanç üze­rinden %10 oranında 500.000 TL asgari kurumlar vergisi ödemiştir. Ayrıca, Ortaklık taşınmaz gelirlerinin %50’sini ortaklarına dağıtmıştır.
(D)   Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı A.Ş. ’nin ortağı (D) A.Ş., bu Ortaklıktan 1.000.000 TL kar payı elde etmiştir.

Bu durumda (D) A.Ş., [(asgari vergi oranı/tabi olunan kurumlar vergisi oranı) x kar payı geliri] [(10/25)x1.000.000=] 400.000 TL kar payı gelirini iştirak kazançları istisnasına konu edebilecektir.

Tebliğ ile taşınmazlardan elde ettiği kazançları dağıttığı için kurumlar vergisi istisnasından yararlanan yatırım fon ve ortaklıklarının bu istisna tutar üzerinden ödedikleri asgari kurumlar vergisi sebebiyle, bunlardan kar payı elde eden kurumların kısmen de olsa kurumlar vergisi istisnasından yararlanmalarına yönelik olarak yapılan düzenleme son derece isabetli olmuştur.

Diğer yandan yatırım fonlarından elde edilen kar paylarının belli şartlarla kurumlar vergisi istisnasından yararlanabilmesinin yanı sıra katılım payının fona iadesi suretiyle elde edilen kazançların da kurumlar vergisi istisnasından yararlanmaları gerektiğini düşünüyoruz.