VERGİ 2024-044
KANUNİ FAİZ ORANI %9 DAN %24 E YÜKSELTİLMİŞTİR
3095 Sayılı Kanuni Faiz Ve Temerrüt Faizine İlişkin Kanun’un (Kanun) 1. Maddesi uyarınca Türk Borçlar Kanunu ve Türk Ticaret Kanununa (TTK) göre faiz ödenmesi gereken hallerde, miktarı sözleşme ile tespit edilmemişse bu ödeme yıllık yüzde on iki oranı üzerinden yapılır.
Cumhurbaşkanı, bu oranı aylık olarak belirlemeye, yüzde onuna kadar indirmeye veya bir katına kadar artırmaya yetkilidir.
Kanun’da yer alan bu oran en son 19.12.2005 tarih 2005 / 9831 sayılı karar ile değiştirilmiş olup 01.01.2006 tarihinden bu yana yıllık % 9 olarak uygulanmaktaydı.
Bu defa Resmî Gazete’de (21.05.2024/32552) yayınlanan 8485 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile bu oran 01.06.2024 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere %24 olarak yeniden belirlenmiştir.
Temerrüde düşen borçlu, taraflarca temerrüt faizinin sözleşme ile belirlenmiş olduğu hallerde sözleşmede belirtilen oranda; belirlenmemiş olduğu hallerde ise 3095 sayılı Kanunun 2 nci maddesinin 1. fıkrasına göre 1 inci maddede belirlenen kanuni faiz oranına göre temerrüt faizi ödemeye mecburdur.
Bir miktar paranın ödenmesinde geçmiş günler için Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın önceki yılın 31 Aralık günü kısa vadeli avanslar için uyguladığı faiz oranı, yukarıda açıklanan miktardan fazla ise, arada sözleşme olmasa bile ticari işlerde temerrüt faizi bu oran üzerinden istenebilir. Söz konusu avans faiz oranı, 30 Haziran günü önceki yılın 31 Aralık günü uygulanan avans faiz oranından beş puan veya daha çok farklı ise yılın ikinci yarısında bu oran geçerli olur.
Temerrüt faizi miktarının sözleşmede kararlaştırılmamış olduğu hallerde, akdi faiz miktarı yukarıdaki fıkralarda öngörülen miktarın üstünde ise, temerrüt faizi, akdi faiz miktarından az olamaz.
Ticari işletmeler arasında mal ve hizmet tedariki amacıyla yapılan işlemlerde mal ve hizmet tedarikinde geç ödemenin sonuçları TTK’nun 1530 uncu maddesinde özel olarak düzenlenmiştir. Bu konuya ilişkin ayrıntılı açıklamalarımız 2015/23 no.lu sirkülerimizde yer almaktadır.
Yabancı para borcunda sözleşmede daha yüksek akdi veya temerrüt faizi kararlaştırılmadığı hallerde, 3095 sayılı Kanunun 4/a maddesi uyarınca yabancı para borcunun faizinde Devlet Bankalarının o yabancı para ile açılmış bir yıl vadeli mevduat hesabına ödediği en yüksek faiz oranı uygulanır.
3095 sayılı Kanuna göre, 2014 yılından itibaren uygulanması gereken kanuni faiz ve temerrüt faizi oranları aşağıdaki tabloda gösterilmiştir:
Saygılarımızla.
3095 Sayılı Kanuni Faiz Ve Temerrüt Faizine İlişkin Kanun’un (Kanun) 1. Maddesi uyarınca Türk Borçlar Kanunu ve Türk Ticaret Kanununa (TTK) göre faiz ödenmesi gereken hallerde, miktarı sözleşme ile tespit edilmemişse bu ödeme yıllık yüzde on iki oranı üzerinden yapılır.
Cumhurbaşkanı, bu oranı aylık olarak belirlemeye, yüzde onuna kadar indirmeye veya bir katına kadar artırmaya yetkilidir.
Kanun’da yer alan bu oran en son 19.12.2005 tarih 2005 / 9831 sayılı karar ile değiştirilmiş olup 01.01.2006 tarihinden bu yana yıllık % 9 olarak uygulanmaktaydı.
Bu defa Resmî Gazete’de (21.05.2024/32552) yayınlanan 8485 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile bu oran 01.06.2024 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere %24 olarak yeniden belirlenmiştir.
Temerrüde düşen borçlu, taraflarca temerrüt faizinin sözleşme ile belirlenmiş olduğu hallerde sözleşmede belirtilen oranda; belirlenmemiş olduğu hallerde ise 3095 sayılı Kanunun 2 nci maddesinin 1. fıkrasına göre 1 inci maddede belirlenen kanuni faiz oranına göre temerrüt faizi ödemeye mecburdur.
Bir miktar paranın ödenmesinde geçmiş günler için Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın önceki yılın 31 Aralık günü kısa vadeli avanslar için uyguladığı faiz oranı, yukarıda açıklanan miktardan fazla ise, arada sözleşme olmasa bile ticari işlerde temerrüt faizi bu oran üzerinden istenebilir. Söz konusu avans faiz oranı, 30 Haziran günü önceki yılın 31 Aralık günü uygulanan avans faiz oranından beş puan veya daha çok farklı ise yılın ikinci yarısında bu oran geçerli olur.
Temerrüt faizi miktarının sözleşmede kararlaştırılmamış olduğu hallerde, akdi faiz miktarı yukarıdaki fıkralarda öngörülen miktarın üstünde ise, temerrüt faizi, akdi faiz miktarından az olamaz.
Ticari işletmeler arasında mal ve hizmet tedariki amacıyla yapılan işlemlerde mal ve hizmet tedarikinde geç ödemenin sonuçları TTK’nun 1530 uncu maddesinde özel olarak düzenlenmiştir. Bu konuya ilişkin ayrıntılı açıklamalarımız 2015/23 no.lu sirkülerimizde yer almaktadır.
Yabancı para borcunda sözleşmede daha yüksek akdi veya temerrüt faizi kararlaştırılmadığı hallerde, 3095 sayılı Kanunun 4/a maddesi uyarınca yabancı para borcunun faizinde Devlet Bankalarının o yabancı para ile açılmış bir yıl vadeli mevduat hesabına ödediği en yüksek faiz oranı uygulanır.
3095 sayılı Kanuna göre, 2014 yılından itibaren uygulanması gereken kanuni faiz ve temerrüt faizi oranları aşağıdaki tabloda gösterilmiştir:
| KANUNİ FAİZ VE TEMERRÜT FAİZİ ORANLARI | Yıllık Oran (%) | |||
| 1. | 01.01.2022 - 30.16.2023 dönemi için: | |||
| 1.1. | Kanuni faiz oranı sözleşme ile tespit edilmemişse | 9 | ||
| 1.2. | Temerrüt Faizi oranı | |||
| 1.2.1. | Sözleşme ile tespit edilmemişse | 9 | ||
| 1.2.2. | Ticari işlerde (31.12.2022 tarihi itibariyle Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Tebliği ile) | 10,75 | ||
| 2. | 01.07.2023 - 31.05.2024 dönemi için: | |||
| 2.1. | Kanuni faiz oranı sözleşme ile tespit edilmemişse | 9 | ||
| 2.2. | Temerrüt Faizi oranı | |||
| 2.2.1. | Sözleşme ile tespit edilmemişse | 9 | ||
| 2.2.2. | Ticari işlerde (01.11.2023 tarihi itibariyle Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Tebliği ile) | 36,75 | ||
| 3. | 01.06.2024 tarihinden itibaren: | |||
| 3.1. | Kanuni faiz oranı sözleşme ile tespit edilmemişse | 24 | ||
| 3.2. | Temerrüt Faizi oranı | |||
| 3.2.1. | Sözleşme ile tespit edilmemişse | 24 | ||
| 3.2.2. | Ticari işlerde (01.11.2023 tarihi itibariyle Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Tebliği ile) | 36,75 | ||
Saygılarımızla.