İŞ HUKUKU VE SOSYAL GÜVENLİK 2025-046
2025/12 SAYILI GENELGE İLE ZAMANAŞIMINA GİREN BORÇLAR İLE İLGİLİ 2020/20 SAYILI İŞVEREN İŞLEMLERİ GENELGESİNDE DEĞİŞİKLİK YAPILMIŞTIR
Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü tarafından 25/08/2025 tarihli ve 2025/12 sayılı “2020/20 sayılı Genelge’de Değişiklik Yapılması” konulu Genelge yayımlanmıştır.
Bilindiği üzere 2012/27 sayılı Genelge, 2020/20 sayılı Genelge ile yürürlükten kaldırılmış ancak ilgili hükümleri 2020/20 sayılı Genelgede aynı şekilde düzenlenmiştir. 2012/27 sayılı Genelgenin 7.2. numaralı bölümü Danıştay tarafından iptal edilmiş olup İdari Dava Daireleri Kurulunun E:2024/83, K:2025/485 sayılı kararıyla kesinleşmiştir.
Onanma kararı doğrultusunda mülga 2012/27 sayılı Genelge’nin iptale konu bölümlerini içeren 2020/20 sayılı İşveren İşlemleri Genelgesinin altıncı kısım altıncı bölüm başlığı altında “1.2. Zaman aşımına giren borçla ilgili olarak ünite tarafından yapılacak işlemler” başlıklı alt maddesi icra takibi başlamamış işveren/sigortalı/genel sağlık sigortalısı borçları için yapılacak işlemler, icra takibi başlamış işveren/sigortalı/genel sağlık sigortalısı borçları için yapılacak işlemler ve borç sorgulamaları, teşvik uygulamaları ve belgelere ilişkin işlemler olmak üzere üç başlık halinde yeniden düzenlenmiştir.
Genelge’de yer alan hususlar aşağıdaki gibidir;
1.2. Zamanaşımına Giren Borç ile İlgili Yapılacak İşlemler
5510 sayılı Kanun’un 93 üncü maddesinin ikinci fıkrasına göre, Kurumun prim ve diğer alacakları ödeme süresinin dolduğu tarihi takip eden takvim yılı başından başlayarak on yıllık zamanaşımına tabidir. Zamanaşımını kesen sebepler, 6183 sayılı Kanun’un 103 üncü maddesinde, zamanaşımının işlemediği hallere ise 6183 sayılı Kanun’un 104 üncü maddesi ile 5510 sayılı Kanun’un 91 inci maddesinde değinilmektedir.
Borçların zamanaşımına uğrayıp uğramadığı tespit edilirken öncelikle Sosyal Güvenlik İl Müdürlükleri tarafından düzenli aralıklarla sigortalı, genel sağlık sigortalısı ve işyeri dosyaları taranarak en eski borçtan başlamak üzere borçlar belirlenecektir. Daha sonra 6183 sayılı Kanun’un 103 ve 104 üncü maddeleri ile 5510 sayılı Kanun’un 91 inci maddeleri doğrultusunda zamanaşımını kesen ve durduran sebeplerin olup olmadığıyla ilgili araştırma yapılacaktır.
2025/12 sayılı Genelge’de 2020/20 sayılı İşveren İşlemleri genelgesinde yer alan ilgili kısımdan farklı olarak 5510 sayılı Kanun’un 93 üncü maddesine atıfta bulunularak zamanaşımı sürelerinin başlatılacağı tarihlerle ilgili kıstaslara yer verilmiştir. Borcun 93 üncü madde hükmünde yer alan Kurumun prim ve diğer alacaklarında dikkate alınacak zamanaşımı süreleri;
Mahkeme kararı sonucunda doğmuş ise mahkeme kararının kesinleşme tarihinden, Kurumun denetim ve kontrolle görevli memurlarınca yapılan tespitlerden doğmuş ise rapor tarihinden, Kamu idarelerinin denetim elemanlarınca kendi mevzuatı gereğince yapacakları soruşturma, denetim ve incelemelerden doğmuş bu soruşturma, denetim ve inceleme sonuçlarının Kuruma intikal ettiği tarihten veya bankalar, döner sermayeli kuruluşlar, kamu idareleri ile kanunla kurulmuş kurum ve kuruluşlardan alınan bilgi ve belgelerden doğmuş ise bilgi ve belgenin Kuruma intikal ettiği tarihten itibaren zamanaşımının on yıl olacaktır. Bu kapsamda borcun Zamanaşımına Uğrayan Borçlar tablosuna işlenmesinde bahsi geçen süreler dikkate alınacaktır.
1.2.1. İcra takibi başlamamış işveren/sigortalı/genel sağlık sigortalısı borçları için yapılacak işlemler
Zamanaşımı yönünden gerekli araştırma yapıldıktan sonra borcun zamanaşımına girdiğinin anlaşılması halinde borçlulara, Genelge’nin ekinde yer alan “Ek-12 Borç Bilgilendirme Formu” gönderilmek suretiyle yazının tebliği itibarıyla 15 gün içinde ödemenin yapılması istenilecektir. Söz konusu Kurum alacağı için yapılacak olan rızaen ödemeler kabul edilecektir. Borçlular tarafından ödeme yapılmaması halinde ise herhangi bir mahkeme ilamı aranmaksızın zamanaşımına girmiş borcun 6183 sayılı Kanun kapsamında takibi mümkün olmadığından, bu borçlar icra servisine gönderilmeyecek olup kapsamları doğrultusunda ilgili yerlere işlenecektir.
Zamanaşımına Giren Borçlar tablosunda yer alan tutarlar açısından işverenlerin/sigortalıların/genel sağlık sigortalılarının bankalar vasıtasıyla yapacakları ödeme işlemleri yönünden zamanaşımına giren borçlar, banka borç sorgu ekranlarında ayrı bir borç sorgu tipinde gösterilerek işverenlerce/sigortalılarca/genel sağlık sigortalılarınca ödeme yapılmak istenildiğinde rızaen ödeme yapmaları sağlanacaktır.
Zamanaşımına girmiş borçlar için yalnızca işverence/sigortalılarca/genel sağlık sigortalılarınca talep olması halinde 5510 sayılı Kanun’un 4/a maddesine tabi sigortalı çalıştıran işverenler için MOSİP emanet mahsup işlemi menüsünde (08 tahsilat girişi); 5510 sayılı Kanun’un 4/c maddesine tabi sigortalı çalıştıran işverenler için Kesenek Bilgi Sistemi programında; Genel Sağlık Sigortalılarınca MOSİP programında; sigortalılar için ise borcun bulunduğu programda emanet mahsup işlemi yapılabilecektir.
1.2.2. İcra takibi başlamış işveren/sigortalı/genel sağlık sigortalısı borçları için yapılacak işlemler
İşverenlerce/sigortalılarca/genel sağlık sigortalılarınca 6183 sayılı Kanun’un 58 inci maddesine göre ödeme emrine itiraz, ödeme emrinin tebliğinden itibaren 15 gün içinde yapılması gerektiğinden, kendisine ödeme emri gönderilen borçlunun borcun zamanaşımına girdiği yönünde ödeme emrinin tebliğinden itibaren 15 gün içinde alacaklı üniteye itiraz etmesi halinde kişilerin, dava açmasına gerek duyulmaksızın söz konusu alacağın zamanaşımına girip girmediği Prim Tahakkuk İtiraz Komisyonu’nca incelenerek zamanaşımına girdiği tespit edilen alacaklara ait icra takip dosyası iptal edilecektir.
Prim Tahakkuk İtiraz Komisyonu’nca incelenen icra takip dosyasında birden fazla dönem bulunması ve bu dönemlerden bazılarının zamanaşımına girdiğinin tespit edilmesi halinde sadece zamanaşımına girdiği tespit edilen dönemin icra takip dosyasından iptali yapılacaktır.
Mahkeme tarafından icra takip dosyasında takip edilen borcun kısmen ya da tamamen zamanaşımına girdiği yönünde verilen kararların kesinleşmesinden sonra ilgili dönem/dönemlerin icrası iptal edilecektir.
Kuruma zamanaşımı defi iddiası ile itiraz edilmesi halinde mahkemeye dava açma süresini durduran veya kesen bir işlem olarak kabul edilmeyecektir.
İcraya intikal eden borçlar için zamanaşımına girdiği yönünde kesinleşen mahkeme kararının ya da komisyon kararının borcu icraya intikal ettiren alacaklı servise gönderilmesini müteakip bu alacaklı servis tarafından borçlar ilgili tablolara (5510 sayılı Kanun’un 4/a maddesine tabi sigortalı çalıştıran işverenler için İşveren İntra- İşveren-Terkin ve Ertelemeler- Zamanaşımına Giren Borçlar tablosuna, 5510 sayılı Kanun’un 4/c maddesine tabi sigortalı çalıştıran işverenler için Kesenek Bilgi Sistemi programında yer alacak Zamanaşımına Giren Borçlar tablosuna; Sigortalılar ve genel sağlık sigortalıları için ise borcun bulunduğu programda açılacak Zamanaşımı Borç Girişi menüsüne) işlenecektir.
Öte yandan tüzel kişiliğin borcundan sorumlu olan limited şirket ortağı, müdürü, anonim şirket yönetim kurulu üyesi, başkanı, yetkililer, yöneticiler, kanuni temsilciler, kefil vb. kişiler hakkında düzenlenen ödeme emrine karşı açılan zamanaşımı davası sonucu bu kişiler yönünden zamanaşımı kararının kesinleşmesi, ancak asıl borçlu olan tüzel kişi hakkında aynı borç için zamanaşımına girdiği yönünde karar bulunmaması halinde borçtan sorumlu olan kişiler hakkındaki karara istinaden İşveren İntra-İşveren-Terkin ve Ertelemeler-Zamanaşımı Borç Girişi menüsüne veri girişi yapılmayacaktır.
1.2.3. Borç sorgulamaları, teşvik uygulamaları ve belgelere ilişkin işlemler
Zamanaşımına girmiş borçlar;
Borcu yoktur belgelerinin kâğıt ortamında hazırlanarak verilmesine yönelik yapılan sorgulamalarda “Zamanaşımına Giren Borçlar” tabloları kontrol edilecektir.
Söz Konusu Genelge’ye ulaşmak için linke tıklayınız.
Saygılarımızla.
Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü tarafından 25/08/2025 tarihli ve 2025/12 sayılı “2020/20 sayılı Genelge’de Değişiklik Yapılması” konulu Genelge yayımlanmıştır.
Bilindiği üzere 2012/27 sayılı Genelge, 2020/20 sayılı Genelge ile yürürlükten kaldırılmış ancak ilgili hükümleri 2020/20 sayılı Genelgede aynı şekilde düzenlenmiştir. 2012/27 sayılı Genelgenin 7.2. numaralı bölümü Danıştay tarafından iptal edilmiş olup İdari Dava Daireleri Kurulunun E:2024/83, K:2025/485 sayılı kararıyla kesinleşmiştir.
Onanma kararı doğrultusunda mülga 2012/27 sayılı Genelge’nin iptale konu bölümlerini içeren 2020/20 sayılı İşveren İşlemleri Genelgesinin altıncı kısım altıncı bölüm başlığı altında “1.2. Zaman aşımına giren borçla ilgili olarak ünite tarafından yapılacak işlemler” başlıklı alt maddesi icra takibi başlamamış işveren/sigortalı/genel sağlık sigortalısı borçları için yapılacak işlemler, icra takibi başlamış işveren/sigortalı/genel sağlık sigortalısı borçları için yapılacak işlemler ve borç sorgulamaları, teşvik uygulamaları ve belgelere ilişkin işlemler olmak üzere üç başlık halinde yeniden düzenlenmiştir.
Genelge’de yer alan hususlar aşağıdaki gibidir;
1.2. Zamanaşımına Giren Borç ile İlgili Yapılacak İşlemler
5510 sayılı Kanun’un 93 üncü maddesinin ikinci fıkrasına göre, Kurumun prim ve diğer alacakları ödeme süresinin dolduğu tarihi takip eden takvim yılı başından başlayarak on yıllık zamanaşımına tabidir. Zamanaşımını kesen sebepler, 6183 sayılı Kanun’un 103 üncü maddesinde, zamanaşımının işlemediği hallere ise 6183 sayılı Kanun’un 104 üncü maddesi ile 5510 sayılı Kanun’un 91 inci maddesinde değinilmektedir.
Borçların zamanaşımına uğrayıp uğramadığı tespit edilirken öncelikle Sosyal Güvenlik İl Müdürlükleri tarafından düzenli aralıklarla sigortalı, genel sağlık sigortalısı ve işyeri dosyaları taranarak en eski borçtan başlamak üzere borçlar belirlenecektir. Daha sonra 6183 sayılı Kanun’un 103 ve 104 üncü maddeleri ile 5510 sayılı Kanun’un 91 inci maddeleri doğrultusunda zamanaşımını kesen ve durduran sebeplerin olup olmadığıyla ilgili araştırma yapılacaktır.
2025/12 sayılı Genelge’de 2020/20 sayılı İşveren İşlemleri genelgesinde yer alan ilgili kısımdan farklı olarak 5510 sayılı Kanun’un 93 üncü maddesine atıfta bulunularak zamanaşımı sürelerinin başlatılacağı tarihlerle ilgili kıstaslara yer verilmiştir. Borcun 93 üncü madde hükmünde yer alan Kurumun prim ve diğer alacaklarında dikkate alınacak zamanaşımı süreleri;
Mahkeme kararı sonucunda doğmuş ise mahkeme kararının kesinleşme tarihinden, Kurumun denetim ve kontrolle görevli memurlarınca yapılan tespitlerden doğmuş ise rapor tarihinden, Kamu idarelerinin denetim elemanlarınca kendi mevzuatı gereğince yapacakları soruşturma, denetim ve incelemelerden doğmuş bu soruşturma, denetim ve inceleme sonuçlarının Kuruma intikal ettiği tarihten veya bankalar, döner sermayeli kuruluşlar, kamu idareleri ile kanunla kurulmuş kurum ve kuruluşlardan alınan bilgi ve belgelerden doğmuş ise bilgi ve belgenin Kuruma intikal ettiği tarihten itibaren zamanaşımının on yıl olacaktır. Bu kapsamda borcun Zamanaşımına Uğrayan Borçlar tablosuna işlenmesinde bahsi geçen süreler dikkate alınacaktır.
1.2.1. İcra takibi başlamamış işveren/sigortalı/genel sağlık sigortalısı borçları için yapılacak işlemler
Zamanaşımı yönünden gerekli araştırma yapıldıktan sonra borcun zamanaşımına girdiğinin anlaşılması halinde borçlulara, Genelge’nin ekinde yer alan “Ek-12 Borç Bilgilendirme Formu” gönderilmek suretiyle yazının tebliği itibarıyla 15 gün içinde ödemenin yapılması istenilecektir. Söz konusu Kurum alacağı için yapılacak olan rızaen ödemeler kabul edilecektir. Borçlular tarafından ödeme yapılmaması halinde ise herhangi bir mahkeme ilamı aranmaksızın zamanaşımına girmiş borcun 6183 sayılı Kanun kapsamında takibi mümkün olmadığından, bu borçlar icra servisine gönderilmeyecek olup kapsamları doğrultusunda ilgili yerlere işlenecektir.
Zamanaşımına Giren Borçlar tablosunda yer alan tutarlar açısından işverenlerin/sigortalıların/genel sağlık sigortalılarının bankalar vasıtasıyla yapacakları ödeme işlemleri yönünden zamanaşımına giren borçlar, banka borç sorgu ekranlarında ayrı bir borç sorgu tipinde gösterilerek işverenlerce/sigortalılarca/genel sağlık sigortalılarınca ödeme yapılmak istenildiğinde rızaen ödeme yapmaları sağlanacaktır.
Zamanaşımına girmiş borçlar için yalnızca işverence/sigortalılarca/genel sağlık sigortalılarınca talep olması halinde 5510 sayılı Kanun’un 4/a maddesine tabi sigortalı çalıştıran işverenler için MOSİP emanet mahsup işlemi menüsünde (08 tahsilat girişi); 5510 sayılı Kanun’un 4/c maddesine tabi sigortalı çalıştıran işverenler için Kesenek Bilgi Sistemi programında; Genel Sağlık Sigortalılarınca MOSİP programında; sigortalılar için ise borcun bulunduğu programda emanet mahsup işlemi yapılabilecektir.
1.2.2. İcra takibi başlamış işveren/sigortalı/genel sağlık sigortalısı borçları için yapılacak işlemler
İşverenlerce/sigortalılarca/genel sağlık sigortalılarınca 6183 sayılı Kanun’un 58 inci maddesine göre ödeme emrine itiraz, ödeme emrinin tebliğinden itibaren 15 gün içinde yapılması gerektiğinden, kendisine ödeme emri gönderilen borçlunun borcun zamanaşımına girdiği yönünde ödeme emrinin tebliğinden itibaren 15 gün içinde alacaklı üniteye itiraz etmesi halinde kişilerin, dava açmasına gerek duyulmaksızın söz konusu alacağın zamanaşımına girip girmediği Prim Tahakkuk İtiraz Komisyonu’nca incelenerek zamanaşımına girdiği tespit edilen alacaklara ait icra takip dosyası iptal edilecektir.
Prim Tahakkuk İtiraz Komisyonu’nca incelenen icra takip dosyasında birden fazla dönem bulunması ve bu dönemlerden bazılarının zamanaşımına girdiğinin tespit edilmesi halinde sadece zamanaşımına girdiği tespit edilen dönemin icra takip dosyasından iptali yapılacaktır.
Mahkeme tarafından icra takip dosyasında takip edilen borcun kısmen ya da tamamen zamanaşımına girdiği yönünde verilen kararların kesinleşmesinden sonra ilgili dönem/dönemlerin icrası iptal edilecektir.
Kuruma zamanaşımı defi iddiası ile itiraz edilmesi halinde mahkemeye dava açma süresini durduran veya kesen bir işlem olarak kabul edilmeyecektir.
İcraya intikal eden borçlar için zamanaşımına girdiği yönünde kesinleşen mahkeme kararının ya da komisyon kararının borcu icraya intikal ettiren alacaklı servise gönderilmesini müteakip bu alacaklı servis tarafından borçlar ilgili tablolara (5510 sayılı Kanun’un 4/a maddesine tabi sigortalı çalıştıran işverenler için İşveren İntra- İşveren-Terkin ve Ertelemeler- Zamanaşımına Giren Borçlar tablosuna, 5510 sayılı Kanun’un 4/c maddesine tabi sigortalı çalıştıran işverenler için Kesenek Bilgi Sistemi programında yer alacak Zamanaşımına Giren Borçlar tablosuna; Sigortalılar ve genel sağlık sigortalıları için ise borcun bulunduğu programda açılacak Zamanaşımı Borç Girişi menüsüne) işlenecektir.
Öte yandan tüzel kişiliğin borcundan sorumlu olan limited şirket ortağı, müdürü, anonim şirket yönetim kurulu üyesi, başkanı, yetkililer, yöneticiler, kanuni temsilciler, kefil vb. kişiler hakkında düzenlenen ödeme emrine karşı açılan zamanaşımı davası sonucu bu kişiler yönünden zamanaşımı kararının kesinleşmesi, ancak asıl borçlu olan tüzel kişi hakkında aynı borç için zamanaşımına girdiği yönünde karar bulunmaması halinde borçtan sorumlu olan kişiler hakkındaki karara istinaden İşveren İntra-İşveren-Terkin ve Ertelemeler-Zamanaşımı Borç Girişi menüsüne veri girişi yapılmayacaktır.
1.2.3. Borç sorgulamaları, teşvik uygulamaları ve belgelere ilişkin işlemler
Zamanaşımına girmiş borçlar;
- Kurumca verilecek borcu yoktur yazılarında veya Kurum ve Kuruluşlarca yapılacak borç sorgulamalarında,
- Kurumca uygulanan teşvik, destek ve indirimlerde,
- Sigortalıların ve genel sağlık sigortalısının sağlık hizmetlerinden yararlanmasında,
- KDV Mahsubu ile prim ödenmesinde kullanılan “Borç Döküm Formunda” ve KDV mahsubu ile gelen tutarların borçlara mahsubunda,
- İhale konusu veya özel nitelikteki inşaatlar dolayısıyla yapılan araştırma işlemi sonucunda saptanan fark işçilik borçlarının işverene tebliği üzerine işveren tarafından söz konusu borçların zamanaşımına girdiği gerekçesiyle itiraz edilmesi durumunda bahse konu bu borçlar, ihale konusu işlerde teminatın iadesi ve özel nitelikteki inşaatlarda iskân için düzenlenen ilişiksizlik belgesinde,
Borcu yoktur belgelerinin kâğıt ortamında hazırlanarak verilmesine yönelik yapılan sorgulamalarda “Zamanaşımına Giren Borçlar” tabloları kontrol edilecektir.
Söz Konusu Genelge’ye ulaşmak için linke tıklayınız.
Saygılarımızla.