İŞ HUKUKU VE SOSYAL GÜVENLİK  2024-037
SOSYAL GÜVENLİK MEVZUATI AÇISINDAN MALİ TATİL

Mali tatil, 15/03/2007 tarihinde kabul edilen 5604 sayılı Mali Tatil İhdas Edilmesi Hakkındaki Kanun ile uygulanmaya başlamış olup mali tatilin başlangıç ve bitiş sürelerinin iş gününe tekabül etmemesi halinde, sürelerde çeşitli değişiklikler olmaktadır. 2024 yılı mali tatil dönemi için sosyal güvenlik ve çalışma mevzuatı ile ilgili önem arz eden sürelere ve işlemlere  işbu sirkülerimizde değinilmiştir. Söz konusu süreler aşağıdaki gibidir;
  • Her yıl temmuz ayının birinden yirmisine kadar (yirmisi dahil) mali tatil uygulanır. Haziran ayının son gününün tatil günü olması halinde, mali tatil, temmuz ayının ilk iş gününü takip eden günden başlar.  Buna göre; mali tatil 02/07/2024’te başlayacak ve 20/07/2024’te sona erecektir.
  • 5604 sayılı Mali Tatil İhdas Edilmesi Hakkındaki Kanun’un birinci maddesinin ikinci fıkrasının alt bentlerinde belirtilen ve son günü malî tatile rastlayan süreler, tatilin son gününü izleyen tarihten itibaren yedi gün uzamış sayılır. Dolayısı ile son günü malî tatile (02/07/2024 – 20/07/2024) rastlayan yükümlülükler için süre, 27/07/2024 tarihinin Cumartesi gününe denk gelmesi nedeniyle 29/07/2024 Pazartesi gününe (dahil) uzayacaktır.
  • Malî tatilin sona erdiği günü izleyen beş gün içinde biten kanuni ve idari süreler, malî tatilin son gününü izleyen tarihten itibaren beşinci günün mesai saati bitiminde sona ermiş sayılır. Dolayısı ile mali tatili takip eden 5 güne rastlayan bazı yükümlülükler için süre, 25/07/2024 Perşembe günü sona erecektir.
1.Sosyal Güvenlik Mevzuatında Mali Tatil Uygulamasına Dâhil Olan İşlemler

5604 sayılı Mali Tatil İhdas Edilmesi Hakkında Kanun kapsamında 5510 sayılı Kanun’un 8, 9, 11 ve 86’ncı maddeleri gereğince herhangi bir yaptırıma maruz kalınmaması için yasal süresi içinde kuruma verilmesi gereken işyeri bildirgesi, sigortalı işe giriş bildirgesi, sigortalı işten ayrılış bildirgesi ve aylık prim hizmet belgesi (Muhtasar ve prim hizmet beyannamesi), işyeri kayıt ve ibrazı ile idari para cezalarına yapılacak itiraz ve ödemeler yönünden belge ve bildirgelerin yasal olarak verilme süreleri ve ödemeleri mali tatil uygulamasına dâhil olmaktadır.
  • İşyeri Bildirgesi
5510 Sayılı Kanunun 11'inci maddesi gereğince; İlk defa tescil edilecek işyerlerinde işveren en geç sigortalı çalıştırmaya başladığı tarihte; işyerinin faaliyette bulunduğu adresten başka bir ildeki adrese nakledilmesi, sigortalı çalıştırılan bir işin veya işyerinin başka bir işverene devredilmesi veya intikal etmesi halinde, işyerinin nakledildiği, yeni işverenin işi veya işyerini devraldığı tarihi takip eden on gün içinde; işyerinin miras yoluyla intikali halinde ise mirasçıları, ölüm tarihinden itibaren en geç üç ay içinde, bağlı bulunduğu Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü veya Merkezine başvuruda bulunması gerekmektedir.

İşyeri bildirgesinin yasal olarak verilmesi gereken sürenin son gününün mali tatile rastlaması halinde belgenin verilme süresi, mali tatilin son gününü izleyen tarihten itibaren 7 gün uzayacaktır. Mali tatilin 20/07/2024 tarihinde sona ermesi ve uzayan sürenin 27/07/2024 Cumartesi gününe denk gelmesi nedeniyle 29/07/2024 tarihine kadar verilmiş olan “İşyeri Bildirgesi” yasal süresi içerisinde verilmiş sayılarak, idari para cezası uygulanmayacaktır.
  • Sigortalı İşe Giriş Bildirgesi
5510 sayılı Kanunun 8’inci maddesi gereğince, işverenlerce işyerlerinde çalıştırılacak sigortalılara ait sigortalı işe giriş bildirgesinin;

-İnşaat, balıkçılık ve tarım işyerlerinde hizmet akdiyle işe başlatılacak sigortalılar için, en geç çalışmaya başlatıldığı gün,

-Yabancı ülkelere sefer yapan ulaştırma araçlarına sefer esnasında alınarak çalıştırılanlar ile Kuruma ilk defa işyeri bildirgesi verecek işyerlerinde; ilk defa sigortalı çalıştırmaya başlanılan tarihten itibaren bir ay içinde çalışmaya başlayan sigortalılar için, çalışmaya başladıkları tarihten itibaren en geç söz konusu bir aylık sürenin dolduğu tarihe kadar,

- Kamu idarelerince istihdam edilen 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununa göre işsizlik sigortasına tabi olmayan sözleşmeli personel ile kamu idarelerince yurt dışı görevde çalışmak üzere işe alınanların, çalışmaya başladıkları tarihten itibaren bir ay içinde,
Sosyal Güvenlik Kurumu’nun ilgili birimine verilmesi gerekmektedir.

Sigortalı işe giriş bildirgesinin yasal olarak verilmesi gereken sürenin son gününün mali tatile rastlaması halinde, belgenin verilme süresi, mali tatilin son gününü izleyen tarihten itibaren yedi gün uzayacaktır. Mali tatilin 20/07/2024 tarihinde sona ermesi ve uzayan sürenin 27/07/2024 Cumartesi gününe denk gelmesi nedeniyle 29/07/2024 tarihine kadar verilmiş olan “İşe Giriş Bildirgesi” yasal süresi içerisinde verilmiş sayılarak, idari para cezası uygulanmayacaktır.
  • Aylık Prim Hizmet Bildirgesi (Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi)
5510 sayılı Kanunun 4'üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılanları çalıştıran;

Özel nitelikteki işyeri işverenleri, cari aya ilişkin olarak düzenleyecekleri asıl, ek veya iptal nitelikteki aylık prim ve hizmet belgelerini, en geç belgenin ilişkin olduğu ayı izleyen ayın 26’sında; resmi nitelikteki işyeri işverenleri ise, cari aya ilişkin olarak düzenleyecekleri asıl, ek veya iptal nitelikteki aylık prim ve hizmet belgelerini, en geç belgenin ilişkin olduğu dönemi izleyen takvim ayının 7 sine kadar e-Sigorta kanalıyla Kuruma bildirmek zorundadırlar.
2024/Haziran dönemine ilişkin Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesinin verilme süresinin 26/07/2024 (Cuma) günü olarak belirlendiği ve bu tarihin mali tatile veya malî tatilin son gününü izleyen beşinci güne rastlamadığından verilme süresi uzamamıştır.
  • Sigortalı İşten Ayrılış Bildirgesi
Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği’nin 25’inci maddesine göre, Kanunun 4'üncü maddesi birinci fıkrasının (a) bendine tabi olanlarla ilgili sigortalılığın sona ermesine ilişkin bildirimler, işverenlerce sigortalılığın sona ermesini takip eden on gün içinde e-sigorta aracılığı ile kuruma bildirimi yapılır.

İşten ayrılış bildirgesinin yasal olarak verilmesi gereken sürenin son günü açısından mali tatilin 20/07/2024 tarihinde sona ermesi ve uzayan sürenin 27/07/2024 Cumartesi gününe denk gelmesi nedeniyle 29/07/2024 tarihine kadar verilmiş olan “İşten Ayrılış Bildirgesi” yasal süresi içerisinde verilmiş sayılacak ve idari para cezası uygulanmayacaktır.
  • İşyerine Ait Kayıt ve Belgelerin İbrazı
Sosyal Güvenlik Kurumu Müfettişleri ve Denetmenleri tarafından 5510 sayılı Kanuna tabi işverenlere, çalışma hayatı ile ilgili mevzuatın uygulanmasına yönelik denetim, kontrol, tespit yapabilmeleri için işverenlere işyerlerine ait kayıt ve belgelerin ibraz edilmesine ilişkin 7201 Sayılı Tebligat Kanunu’na istinaden tebligat yapılabilecektir.

Ancak kayıt ve belgelerin ibraz edilmesi için verilen sürenin son gününün mali tatile rastlaması halinde, kayıt ve belgelerin ibraz süresi, mali tatilin son gününü izleyen tarihten itibaren yedi gün uzayacaktır. Mali tatilin 20/07/2024 tarihinde sona ermesi ve uzayan sürenin 27/07/2024 Cumartesi gününe denk gelmesi nedeniyle 29/07/2024 tarihine kadar ibraz edilecek kayıt ve belgeler yasal süresi içinde ibraz edilmiş sayılacaktır.
  • İdari Para Cezalarına İtiraz ve Ödeme Sorumluluğu
5510 sayılı Kanunun 102'nci maddesi uyarınca işverenlerin tebliğ edilen idari para cezalarını tebliğ tarihinden itibaren on beş gün içinde ödemeleri veya aynı süre içinde itiraz etmeleri gerekmektedir.

Yine aynı madde uyarınca tahakkuk ettirilen idari para cezalarının itiraz edilmeksizin veya yargı yoluna başvurulmaksızın tebliğ tarihinden itibaren on beş gün içinde peşin ödenmesi halinde, söz konusu idari para cezası tutarında indirim yapılarak dörtte üçü tahsil edilmektedir.

Buna göre, idari para cezaları ile ilgili ödeme ve itiraza ilişkin on beş günlük sürenin son gününün mali tatile rastlaması halinde, bu süre mali tatilin son gününü izleyen tarihten itibaren yedi gün uzayacaktır. Bu durumda 29/07/2024 (bu süre dahil) tarihine kadar yapılan ödeme ve itirazlar yasal süresi içerisinde yapılmış olarak kabul edilecektir.

İdari para cezaları ile ilgili ödeme ve itiraza ilişkin on beş günlük sürenin son gününün mali tatilin bitiminden sonraki beş gün içerisinde sona ermesi halinde, bu süre mali tatilin son gününü izleyen tarihten itibaren beş gün uzayacaktır. Bu durumda 25/07/2024 (bu süre dahil) tarihine kadar yapılan ödeme ve itirazlar yasal süresi içerisinde yapılmış olarak kabul edilecektir.

2.Sosyal Güvenlik Mevzuatında Mali Tatil Uygulamasına Dâhil Olmayan İşlemler
 
  • 5510 sayılı Kanuna tabi işverenlerin ve 4-b kapsamındaki sigortalıların 6183 sayılı Kanun ve çeşitli tarihlerde çıkarılmış olan yeniden yapılandırma kanunlarından kaynaklanan ödeme ve diğer yükümlülükleri,
  • Sigorta primlerinin ödeme süreleri,
  • İş kazası ve meslek hastalığı olaylarının Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirimi,
  • İş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık hallerinde işverenlerce düzenlenmesi,
  • E-bildirge uygulaması kapsamında işverenlerce internet ortamında Sosyal Güvenlik Kurumuna gönderilen sigortalı hesap fişi,
  • Sigortalıların istirahatlı oldukları sürede işyerinde çalışmadığına dair işverenlerce internet ortamında yapılması gereken çalışmazlık bildirimi,
  • 4857 sayılı İş Kanunu tabi işverenlerin toplu işçi çıkarma ile ilgili olarak yapmaları gereken bildirim,
  • 5510, 6356, 4447, 4857, 6183 sayılı Kanunlar gereğince ilgili kurumlarca gönderilecek tebligatlar ile sigortalılar veya işverenler tarafından açılacak davalarda dava açma süreleri.

Sonuç olarak, 2024 yılı mali tatil döneminde işverenler, serbest muhasebeci ve mali müşavirler yukarıda belirtilen kanuni ve idari sürelere dikkat etmeli ve yanlış uygulamalarla idari para cezalarına maruz kalmamalıdırlar.

Saygılarımızla,