1 NOLU ELEKTRONİK DEFTER GENEL TEBLİĞİNDE YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER

21.05.2024 tarih ve 32552 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Elektronik Defter Genel Tebliği'nde (Sıra No: 1) Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Sıra No:4) ile 1 nolu e-Defter Genel Tebliği'nde önemli bazı değişiklikler yapılmış olup, değişiklikler aşağıda belirtilmiştir.

1. E-defter Datalarının Oluşturulması ve Beratların GİB Sistemlerine Yüklenmesine İlişkin Sürelerde Değişiklik Yapılmıştır :

Elektronik Defter Genel Tebliği’nin “E-defter Dosyalarının Oluşturulması ve Berat Dosyalarının e-defter Uygulamasına Yüklenmesi” başlıklı 4.3 bölümünde yapılan değişiklikle, e-defter dosyalarının oluşturulması, e-defter ve berat dosyalarının GİB sistemlerine yüklenmesine ilişkin süreler aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

Dönem	Aylık Yükleme tercihinde bulunulması halinde	Geçici Vergi dönemleri bazında yükleme tercihinde bulunulması halinde
Ocak	Mayıs ayının 10 uncu günün sonuna kadar	Ocak	Haziran ayının 10 uncu günün sonuna kadar
Şubat	Haziran ayının 10 uncu günün sonuna kadar	Şubat
Mart	Temmuz ayının 10 uncu günün sonuna kadar	Mart
Nisan	Ağustos ayının 10 uncu günün sonuna kadar	Nisan	Eylül ayının 10 uncu günün sonuna kadar
Mayıs	Eylül ayının 10 uncu günün sonuna kadar	Mayıs
Haziran	Ekim ayının 10 uncu günün sonuna kadar,	Haziran
Temmuz	Kasım ayının 10 uncu günün sonuna kadar	Temmuz	Aralık ayının 10 uncu günün sonuna kadar
Ağustos	Aralık ayının 10 uncu günün sonuna kadar	Ağustos
Eylül	Ocak ayının 10 uncu günün sonuna kadar	Eylül
Ekim	Şubat ayının 10 uncu günün sonuna kadar	Ekim	Gelir veya Kurumlar Vergisi Beyannamelerinin verileceği ayı takip eden 10 uncu günün sonuna kadar..
Kasım	Mart ayının 10 uncu günün sonuna kadar	Kasım
Aralık	Gelir veya Kurumlar Vergisi Beyannamelerinin verileceği ayı takip eden 10 uncu günün sonuna kadar.	Aralık

 

1. 1. E-defter ve beratlarını aylık yükleme tercihinde bulunan mükellefler ilgili olduğu ayı takip eden dördüncü ayın 10'uncu günün sonuna kadar oluşturup e-defter ve berat dosyaları birlikte e-defter uygulamasına yüklenecektir.
2. 2. Hesap döneminin son ayına ait e-defter ve berat dosyaları, Gelir veya Kurumlar Vergisi Beyannamelerinin verileceği ayın 10'uncu günün sonuna kadar oluşturup e-defter ve berat dosyaları birlikte e-defter Uygulamasına yüklenecektir.
3. 3. E-defter ve beratlarını geçici vergi dönemleri itibariyle (3 aylık olarak) yükleme tercihinde bulunan mükellefler geçici vergi dönemine ilişkin geçici vergi beyannamesinin verileceği ayı takip eden ayın 10 uncu günün sonuna kadar oluşturup, e-defter ve berat dosyaları birlikte e-defter uygulamasına yüklenecektir.
4. 4. Hesap döneminin 3 üncü geçici vergi dönemine ilişkin aylara ait e-defter ve berat dosyalarının gelir vergisi mükelleflerinde gelir vergisi beyannamesinin verileceği ayı takip eden ayın 10 uncu günün sonuna kadar oluşturup, e-defter ve berat dosyaları birlikte e-defter uygulamasına yüklenecektir. 
5. 5. E-defter ve berat dosyalarının oluşturma ve e-defter uygulamasına yükleme sürelerindeki değişiklikler Ocak 2024 dönemi itibarıyla başlayacaktır.
6. 6. Özel hesap dönemini kullanan mükellefler, tabloda yer alan bilgileri, hesap dönemlerinin başlangıç ve bitiş aylarına uygun olarak dikkate alacaklardır.

2.   e-Defter Uygulamasına Dâhil Olma Zorunluluğu Kapsamı Genişletilmiştir :

Kapsama yeni eklenen mükellef grupları aşağıdaki gibidir;
 

1. 1. E-defter uygulamasına dâhil olduktan sonra veya dâhil olmak zorundayken işi bırakıp daha sonra yeniden mükellefiyet tesis ettiren gerçek kişi mükellefler, bilanço esasına göre defter tutma yükümlülüğünün bulunması halinde, işe başladıkları tarih itibarıyla e-Defter uygulamasına geçmek zorundadır.
2. 2. E-defter uygulamasına dâhil olan veya dâhil olmak zorunda olan bir gerçek kişi mükellefin ticaret şirketine dönüşmesi halinde, yeni kurulan ticaret şirketi de e-defter uygulamasına dâhil olmak zorundadır. Uygulamaya dâhil olma süresi hiçbir koşulda işlemin ticaret siciline tescil tarihini takip eden ayın başından itibaren 3 ayı geçemez.
3. 3. Haklarında iflas kararı verilen mükelleflerin e-defter hesapları, iflas idaresi/dairesinin talebine istinaden kapatılabilir. E-defter hesapları kapatılan mükelleflerin defterleri kağıt ortamında tutulmaya devam edilir. İflas kararının kaldırılması halinde söz konusu mükellefler yeniden e-Defter uygulamasına geçmek zorundadır. Bu durumda uygulamaya geçme süresi hiçbir koşulda işlemin ticaret siciline tescil tarihini takip eden ayın başından itibaren 3 ayı geçemez.
4. 4. E-defter uygulamasına dâhil olmak zorunda olmasına rağmen, uygulamaya dâhil olmayan mükelleflerin e-defter hesapları, zorunluluğun başladığı tarih itibarıyla Başkanlık tarafından re’sen açılır ve durum mükellefe bildirilir. Bu bildirimin yapılmamış olması mükellefin e-defter uygulamasına dâhil olma zorunluluğunu ortadan kaldırmaz. Bu mükellefler, e-defter uygulamasına dâhil olmaları gereken tarihten itibaren kağıt ortamında defter tutamazlar, kağıt ortamında tuttukları defterler hiç tutulmamış sayılır.
5. 5. Bu fıkranın yürürlüğe girdiği tarih (21.05.2024) itibarıyla e-Defter uygulamasına dâhil olmak zorunda olmasına rağmen, uygulamaya dahil olmayan mükelleflerin e-defter hesapları, Başkanlık tarafından mükelleflere yapılan bildirim tarihini takip eden ay başından geçerli olmak üzere re’sen açılır ve bu durum mükellefe bildirilir. Söz konusu mükellefler, bahse konu ay başından itibaren kağıt ortamında defter tutamazlar, kağıt ortamında tuttukları defterler hiç tutulmamış sayılır.

3.   E-defter ve berat dosyalarının Özel Entegratör veya 3568 Sayılı Kanun Hükümlerine Göre Yetki Verilen Meslek Mensubunun Mali Mührü ya da Elektronik İmzası (NES) ile İmzalaması ve Gönderilmesi :

3.1 e-defter ve berat dosyalarının mükelleflerin kendilerine ait Mali Mühür veya NES ile imzalanması esas olmakla birlikte, mükellefler tarafından noterde tanzim olunan özel vekaletnamede veya Başkanlık tarafından belirlenen usullere göre oluşturulan elektronik imzalı ya da Dijital Vergi Dairesi üzerinden elektronik ortamda verilen Muvafakatnamede belirtilmesi kaydıyla; Başkanlıktan bu hususta izin alan özel entegratörlerin veya yazılım uyumluluk onayı verilen yazılım firmalarının ya da defter tutma hususunda 3568 sayılı Kanun hükümlerine göre yetki verilen meslek mensuplarının Mali Mührü veya NES’i ile zaman damgalı olarak imzalanması/onaylanması ve bunlar tarafından defter ve berat dosyalarının Başkanlık sistemlerine yüklenmesi de mümkün kılınmıştır.

3.2 Bu kapsamda tanzim olunacak özel vekaletnamede veya muvafakatnamede; hangi hesap dönemine (Ay/yıl) ait e-defter ve beratların hangi özel entegratör veya uyumlu yazılım onayı verilen yazılım firmaları ya da meslek mensubu tarafından imzalanmasına yetki verildiği açık bir şekilde belirtilmeli ve mükellef tarafından söz konusu vekaletname veya muvafakatname bilgilerinin e-defter uygulamasından veya Dijital Vergi Dairesi aracılığı ile Başkanlık sistemine yüklenmesi gerekmektedir.

4.   Mücbir Sebep Halleri Nedeniyle e-Defter Zayi Belgesi Başvuru Yapma Süresi :

Söz konusu 1 no.lu tebliğin 7. Diğer Hususlar başlıklı bölümünün 7.1. numaralı fıkrasında yapılan değişiklik uyarınca, e-Defter tutanlar, Vergi Usul Kanununda belirtilen "Mücbir Sebep" halleri nedeniyle e-Defter ve/veya beratlarına ait kayıtların bozulması, silinmesi, zarar görmesi veya işlem görememesi ve e-Defter ve berat dosyalarının muhafaza edildiği e-Defter saklama hizmeti veren özel entegratör kuruluşlardan veya Başkanlıktan temin edilemediği hallerde, söz konusu durumların öğrenilmesinden itibaren tevsik edici bilgi ve belgeler ile birlikte 30 gün içinde  ticari işletmesinin bulunduğu yetkili mahkemesine başvurarak kendisine bir zayi belgesi verilmesi istenmelidir.(Daha önce bu süre 15 gündü)

5.   e-Defterlere İlişkin İkincil Kopya İle İlgili Hükümlerin Kaldırılması :

5.1. Söz konusu 1 nolu tebliğin “4.4. e-Defter Dosyaları, Berat Dosyaları ve Muhasebe Fişlerinin Muhafaza ve İbrazı” başlıklı bölümünün 4.4.1 numaralı fıkrasının (e) bendinin ilk cümlesinde yer alan “ikincil” ibaresi yürürlükten kaldırılmış, son cümlesinde yer alan “ikincil kopyalarının” ibaresi “kopyaların” şeklinde değiştirilmiş ve (g) bendinde yer alan “ikincil” ibareleri yürürlükten kaldırılmıştır.

5.2. e-defter ve berat dosyalarının kopyalarının Gelir İdaresi Başkanlığı e-defter saklama sistemlerine yüklenmesi ile ilgili henüz bir değişiklik yapılmamış olup, sadece 1 nolu Tebliğden “ikincil” ibareleri çıkarılmıştır. E-defter ve berat dosyalarının e-defter saklama uygulamasına yüklenmesi konusunda e-defter saklama kullanıcı kılavuzunda güncelleme yapılması beklenmektedir. Başkanlık tarafından güncelleme yapıldığında ayrıca duyuru yapılacaktır.