7440 SAYILI BAZI ALACAKLARIN YENİDEN YAPILANDIRILMASI İLE BAZI KANUNLARDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUNLA GETİRİLEN MATRAH VE VERGİ ARTIRIMINA İLİŞKİN DÜZENLEMELER
7440 Sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (Kanun) 12.03.2023 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.
Kanun’un 5’inci maddesi ile daha önceki 6111, 6736, 7143 ve 7326 Sayılı Kanunlar ile getirilen düzenlemelere paralel olarak matrah ve vergi artırımı hükümleri getirilmiştir.
Matrah ve vergi artırımının kapsamına; gelir vergisi, kurumlar vergisi ve katma değer vergisi ile aşağıdaki 6 ve 7 no.lu tablolarda belirtilenlerle sınırlı olmak üzere gelir /kurumlar vergisi stopajları girmektedir.
Daha önceki matrah artırımı düzenlemelerinden farklı olarak 7440 sayılı Kanunla kar dağıtımına ilişkin gelir ve kurumlar vergisi stopajı ve henüz beyannamesi verilmemiş 2022 hesap dönemi de matrah artırımı kapsamına alınmıştır.
Buna göre, maddede belirtilen şartlar dahilinde matrahlarını/vergilerini artıran mükellefler hakkında, artırımda bulundukları dönemler itibari ile artırımında bulundukları vergiler açısından vergi incelemesi ve tarhiyat yapılamayacaktır.
Hakkında vergi incelemesi başlatılmış veya takdire sevk edilmiş mükellefler de artırım uygulamasından yararlanabileceklerdir.
Gelir ve kurumlar vergisine ilişkin olarak artırılan matrahlar nedeniyle geçici vergi hesaplanmayacak olup, tüm vergi türlerindeki matrah/vergi artırımı dolayısıyla tahakkuk eden vergilerden herhangi bir indirim yapılmayacaktır.
Söz konusu vergiler herhangi bir vergiden indirim veya mahsup edilemeyeceği gibi gelir veya kurumlar vergisi matrahının tespitinde kanunen kabul edilmeyen gider olarak dikkate alınacaktır.
Kanunun matrah ve vergi artırımına ilişkin hükümlerinden faydalanmak isteyenlerin, 31/5/2023 tarihine kadar (bu tarih dahil) başvuruda bulunmaları ve madde kapsamında ödenecek vergilerin peşin veya ilk taksiti 30/6/2023 tarihine kadar (bu tarih dahil) aylık dönemler halinde azami 12 eşit taksitte (1,09 katsayısıyla) ödemeleri şarttır.
Taksitli ödeme seçeneği tercih edilmiş olması ve birinciyle ikinci taksitin ödeme sürelerinde ve tam ödenmesi koşuluyla, kalan taksitlerden süresinde ödenmeyen veya eksik ödenenlerin son taksiti izleyen ayın sonuna kadar hesaplanacak gecikme zammı ile birlikte ödenmesi hâlinde matrah artırımı hükümlerinden yararlanılabilecektir.
Peşin veya taksitli ödeme seçeneğinin tercih edilmesi ve ilk taksit ödeme süresi içinde ödenmesi gereken tutarların ödenmemesi veya eksik ödenmesi hâlinde, hesaplanan tutarların tamamının ilk taksiti izleyen ayın sonuna kadar (31/7/2023) gecikme zammı ile birlikte ödenmesi şartıyla katsayı uygulanmaksızın Kanundan yararlanılabilecektir. İlk taksit ödeme süresi içinde ödenmesi gereken tutarların süresinde ödenmesi ve kalan taksitlerin tamamının ilk taksiti izleyen ayın sonuna kadar (31/7/2023) ödenmesi hâlinde de katsayı uygulanmayacaktır.
Bunlar dışında matrah ve vergi artırımı dolayısıyla verilen beyannamelere ait damga vergisinin (bu beyannamelere özel damga vergisi 1.000 TL’dir) ise 30/6/2023 tarihine kadar ödenmesi şarttır.
Bu vergilerin yukarıda belirtilen şekilde ödenmemesi hâlinde, ödenmeyen vergi tutarları 30/6/2023 vade kabul edilerek 6183 sayılı Kanunun 51 inci maddesine göre gecikme zammıyla birlikte tahsil edilecek, ancak matrah ve vergi artırımına ilişkin hükümlerden yararlanılamayacaktır.
Matrah veya vergi artırımı sonucunda tahakkuk eden vergilerin tamamının ilk taksit ödeme süresi içerisinde peşin olarak ödenmesi hâlinde, bu vergilerden (damga vergisi hariç) %10 indirim yapılıp ve katsayı uygulanmayacaktır.
Matrah veya vergi artırımı ile ilgili olarak doğru beyan yapılmaması veya vergi hataları nedeniyle eksik tahakkuk eden vergiler, ilk taksit ödeme süresinin sonunda (30/6/2023) tahakkuk etmiş sayılır ve ödenmemesi hâlinde 6183 sayılı Kanuna göre takip edilir. Şu kadar ki, Kanun hükümlerinin ihlal edilmemiş olması şartıyla mükellefe bildirimde bulunularak eksik tahakkuk eden tutarın bir ay içinde gecikme zammı ile birlikte ödenmesi istenir, verilen sürede ödeme yapılması hâlinde eksik tahakkuk eden vergiler açısından Kanun hükümleri ihlal edilmiş sayılmaz.
Aşağıda yer alan tablolarda vergi türleri itibariyle matrah/vergi artırımına ilişkin hususlar açıklanmakta olup, her bir tablonun altında belirtilen notlarda ilgili vergi türleri bazında özellikli noktalar açıklanmıştır.