7440 SAYILI BAZI ALACAKLARIN YENİDEN YAPILANDIRILMASI İLE BAZI KANUNLARDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA İLİŞKİN KANUN’UN KAPSAMI VE KESİNLEŞMİŞ BORÇLARIN YENİDEN YAPILANDIRILMASINA İLİŞKİN HÜKÜMLERİ
7440 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması İle Bazı Kanunlarımda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun (Kanun) 12 Mart 2023 tarihli ve 32130 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak, aynı gün yürürlüğe girmiştir.
Bu Kanun ile aşağıdaki konularda önemli düzenlemeler yapılmıştır:
- Hazine ve Maliye Bakanlığı, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, il özel idareleri, belediyeler, Sosyal Güvenlik Kurumu ve Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlıkları (YİKOB)’na olan kesinleşmiş borçlar ile bazı kurumlara olan idari para cezalarının yeniden yapılandırılması,
- Dava safhasındaki işlemlerin yapılandırılması ve ihtilafların sulh yoluyla sonlandırılması,
- İnceleme ve tarhiyat safhasında bulunan işlemlerin ihtilafa gidilmeksizin çözülmesi,
- 2018-2022 yılarına ilişkin matrah ve vergi artırımı,
- İşletme kayıtlarının düzeltilmesi (İşletmede mevcut olduğu hâlde kayıtlarda yer almayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşların kayda alınması, kayıtlarda yer aldığı hâlde işletmede bulunmayan malların kayıtlardan çıkarılması ile kasa ve ortaklar cari hesabı düzeltmeleri),
- Bazı kamu kurumu niteliğindeki meslek odalarına ve bazı kurumlara olan borçların yeniden yapılandırılması,
- İstisna ve indirim uygulayan veya indirimli kurumlar vergisinden yararlanan kurumlar vergisi mükelleflerine ek vergi getirilmesi,
- Depremle ilgili bazı düzenlemeler,
- Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunu ile bazı vergi kanunlarında değişiklikler.
Görüldüğü üzere kapsam çok geniş tutulmuş olup, mükellefler açısından önemli imkânlar getirilmiştir. Kanunu incelemek ve değerlendirmek için yeterince zaman vardır.
Mükelleflere Kanun’u incelemelerini, gerekirse vergi danışmanları ile konuyu değerlendirmelerini ve getirilen bu imkânlardan azami şekilde yararlanmalarını öneririz.
Kanunun ilgili maddelerindeki başvuru ve ödeme süresine ilişkin hükümler saklı kalmak kaydıyla bu Kanun hükümlerinden yararlanmak isteyen borçluların;
a) 31/5/2023 tarihine kadar (bu tarih dâhil) ilgili idareye başvuruda bulunmaları,
b) Hazine ve Maliye Bakanlığına, Ticaret Bakanlığına, Sosyal Güvenlik Kurumuna, il özel idarelerine, belediyelere ve YİKOB’lara bağlı tahsil dairelerine ödenecek tutarların ilk taksitini 30/6/2023 tarihine kadar (bu tarih dâhil), diğer taksitlerini ise bu tarihi takip eden aylık dönemler hâlinde azami kırk sekiz eşit taksitte ödemeleri,
şarttır.
Bu Kanun hükümlerine göre hesaplanan tutarlar peşin veya taksitler hâlinde ödenebilir.
Hesaplanan tutarların tamamının ilk taksit ödeme süresi içinde peşin olarak ödenmesi hâlinde katsayı uygulanmaz ve,
- Fer’i alacaklar yerine Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarların (bu Kanunun 4 üncü maddesine göre hesaplanan gecikme faizi dâhil) %90’ının tahsilinden vazgeçilir.
- Bu Kanunun 1 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinin (2) numaralı alt bendi ile (d) bendinin (1) numaralı alt bendi kapsamında olan idari para cezalarından %25 indirim yapılır.
- Yapılandırma sonucu ödenecek alacağın sadece fer’i alacaktan ibaret olması hâlinde fer’i alacak yerine Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutardan (bu Kanunun 7 nci maddesinin dördüncü fıkrası kapsamındaki alacaklar hariç) %50 indirim yapılır.
Hesaplanan tutarların taksitle ödenmek istenmesi hâlinde, ilgili maddelerde yer alan hükümler saklı kalmak şartıyla borçluların başvuru sırasında 12, 18, 24, 36 veya 48 eşit taksitte ödeme seçeneklerinden birini tercih etmeleri şarttır. Tercih edilen taksit süresinden daha uzun bir sürede ödeme yapılamaz.
Hesaplanan tutarların taksitle yapılacak ödemelerinde ilgili maddelere göre belirlenen tutar;
1) On iki eşit taksit için (1,09),
2) On sekiz eşit taksit için (1,135),
3) Yirmi dört eşit taksit için (1,18),
4) Otuz altı eşit taksit için (1,27),
5) Kırk sekiz eşit taksit için (1,36),
katsayısı ile artırılır ve bulunan tutar taksit sayısına bölünmek suretiyle aylık taksit tutarları hesaplanır.
Bu Kanun hükümlerinden yararlanmak üzere başvuruda bulunan borçlulara tercih ettikleri taksit süresine uygun ödeme planı verilir. Ancak, tercih edilen süreden daha kısa sürede ödeme yapılması hâlinde ödenecek tutar ilgili katsayıya göre düzeltilir.
Matrah ve vergi artırımına ilişkin başvurunun da 31/5/2023 tarihine kadar (bu tarih dâhil) yapılması, hesaplanan veya artırılan gelir, kurumlar ve katma değer vergilerinin, peşin veya ilk taksiti 30/6/2023 tarihine kadar (bu tarih dâhil) ödenmek üzere aylık dönemler hâlinde azami 12 eşit taksitte, matrah ve vergi artırımı dolayısıyla verilen beyannamelere ait damga vergisinin ise ilk taksit ödeme süresi içinde ödenmesi şarttır.
Bu vergilerin bu Kanunda belirtilen şekilde ödenmemesi hâlinde, ödenmeyen vergi tutarları ilk taksit ödeme süresinin son günü vade kabul edilerek 6183 sayılı Kanunun 51 inci maddesine göre gecikme zammıyla birlikte takip ve tahsil edilir, ancak bu madde hükmünden, yani matrah artırımının sağladığı avantajlardan yararlanılamaz.
Cumhurbaşkanı, bu Kanunda öngörülen başvuru ve ilk taksit ödeme sürelerini 1 aya kadar uzatmaya yetkilidir.
Bu Sirkülerimizde, Kanunun kapsamı ve kesinleşmiş borçların yeniden yapılandırılmasına ilişkin hükümleri açıklanacaktır. Kanunla düzenlenen diğer konular ise ayrı sirkülerlerimize konu edilecektir.