İSTANBUL FİNANS MERKEZİ BÖLGESİNDE FAALİYETTE BULUNAN KURUMLARIN ELDE ETTİKLERİ KAZANÇLARDA İNDİRİM UYGULAMASINA YÖNELİK AÇIKLAMALAR İÇEREN TEBLİĞ YAYIMLANMIŞTIR
7412 sayılı İstanbul Finans Merkezi Kanunu 28.06.2022 tarihli ve 31880 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak aynı gün yürürlüğe girmiştir.
Söz konusu Kanunla sağlanan avantajlara yönelik açıklamalarımız 2022/062 sayılı Sirkülerimizde yapılmıştır.
Kanunla sağlanan avantajlara ek olarak, 7421 sayılı Kanunla Kurumlar Vergisi Kanununun 10 uncu maddesinin birinci fıkrasına eklenen (i) bendiyle, 7412 sayılı İstanbul Finans Merkezi Kanunu hükümlerine göre katılımcı belgesi alarak İstanbul Finans Merkezi Bölgesinde faaliyette bulunan kurumların, münhasıran bu faaliyet kapsamında yurt dışından satın alınan malları Türkiye’ye getirilmeksizin yurt dışında satmalarından veya yurt dışında gerçekleşen mal alım satımlarına aracılık etmelerinden sağladıkları kazancın %50’sinin beyan edilen kurum kazancından indirilebilmesine yönelik ayrı bir düzenleme yapılmıştır.
7421 sayılı Kanunla getirilen bu uygulamaya ilişkin açıklamaları içeren Kurumlar Vergisi Genel Tebliği (Seri No: 1)'nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Seri No: 21) 01.03.2023 tarihli ve 32119 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.
Söz konusu Tebliğde yapılan açıklamalar işbu Sirkülerimizde özetlenmiştir.
1. YASAL DÜZENLEME
7421 sayılı Kanunla Kurumlar Vergisi Kanununun 10 uncu maddesinin birinci fıkrasına aşağıdaki (i) bendi eklenmiştir:
i) 22/6/2022 tarihli ve 7412 sayılı İstanbul Finans Merkezi Kanunu hükümlerine göre katılımcı belgesi alarak İstanbul Finans Merkezi Bölgesinde faaliyette bulunan kurumların, münhasıran bu faaliyet kapsamında yurt dışından satın alınan malları Türkiye'ye getirilmeksizin yurt dışında satmalarından veya yurt dışında gerçekleşen mal alım satımlarına aracılık etmelerinden sağladıkları kazancın %50'si,
Bu indirimden yararlanılabilmesi için kazancın elde edildiği hesap dönemine ilişkin yıllık kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi gereken tarihe kadar Türkiye'ye transfer edilmiş olması, aracılık faaliyetine ilişkin malların satıcısı ve alıcısının Türkiye'de olmaması şarttır. Cumhurbaşkanı, bu bentte yer alan oranı, sıfıra kadar indirmeye veya bir katına kadar artırmaya yetkilidir.
2. İNDİRİMDEN FAYDALANMA ŞARTLARI
Kurumların söz konusu indirimden yararlanabilmeleri için;
- Katılımcı belgesi almak suretiyle İstanbul Finans Merkezi Bölgesinde faaliyette bulunmaları,
- Kazancın yurt dışından satın aldıkları malları Türkiye’ye getirmeksizin yurt dışında satmalarından veya yurt dışında gerçekleşen mal alım ve satımlarına aracılık etmelerinden elde edilmiş olması,
- Kazancın, elde edildiği hesap dönemine ilişkin yıllık kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi gereken tarihe kadar Türkiye'ye transfer edilmiş olması,
- Aracılık faaliyetine ilişkin malların satıcısı ve alıcısının Türkiye'de olmaması
gerekmektedir.
İndirimden yararlanabilmek için yukarıdaki şartların aynı anda sağlanması gerekir. Buna göre, bölge dışında gerçekleştirilen söz konusu faaliyetlerden ya da bölgedeki diğer faaliyetlerden elde edilen kazançlara indirim uygulanması söz konusu değildir.
3. İNDİRİM TUTARININ TESPİTİ
İndirim kapsamında kabul edilen faaliyetlerden elde edilen hasılattan bu faaliyetler nedeniyle yüklenilen gider ve maliyet unsurlarının düşülmesi sonucu bulunacak kazancın %50’si, kurumlar vergisi beyannamesinin “Kazancın Bulunması Halinde İndirilecek İstisna ve İndirimler” bölümünde gösterilmek suretiyle indirim konusu yapılabilecektir.
Diğer indirim ve istisnalar ile geçmiş yıl zararları nedeniyle indirim konusu yapılamayan tutar izleyen dönemlere devredilemeyecektir. Faaliyet sonucunun zararlı olması halinde ise indirim söz konusu olmayacaktır. Yine faaliyetin zararla sonuçlanması durumunda bu zararın yarısının kanunen kabul edilmeyen gider olarak kazanca eklenmesi de söz konusu değildir. Zira bu bir vergi istisnası değil, kazancın bulunması halinde uygulanacak bir indirim şeklinde düzenlenmiştir.
4. KAZANÇLARIN KAYITLARDA İZLENMESİ
İndirime konu kazancın tespiti için, indirim kapsamında bulunan ve bulunmayan hasılat, maliyet ve gider unsurlarının ayrı ayrı izlenmesi ve indirim kapsamında olan faaliyetlere ilişkin hasılat, maliyet ve gider unsurlarının diğer faaliyetlerle ilişkilendirilmemesi ve kayıtların da bu ayrımı sağlayacak şekilde tutulması gerekmektedir.
Tebliğde, indirime konu kazancın tespitinde müşterek giderlerden pay verilip verilmeyeceği ile ilgili herhangi bir açıklama yapılmamıştır. Bununla birlikte, Kurumlar Vergisi Kanununda düzenlenen diğer kazanç indirim/istisna düzenlemelerine paralel olarak, söz konusu kazancın tespiti sırasında da, bulunması halinde müşterek genel giderlerden pay verilmesi gerektiğini düşünüyoruz.
5. İNDİRİM KAPSAMINDAKİ FAALİYETLERE İLİŞKİN BİLDİRİM VE BELGELER
İstanbul Finans Merkezi Bölgesinde faaliyet gösteren ve indirimden yararlanan şirket veya şubelere Cumhurbaşkanlığı Finans Ofisi tarafından verilen katılımcı belgelerinin bir örneğinin, indirimden faydalanılacak ilk hesap dönemine ilişkin kurumlar vergisi beyannamesinin verilme süresi içerisinde bağlı bulunulan vergi dairesine ibraz edilmesi gerekmektedir.
Diğer taraftan, indirime konu edilen kazancın Türkiye’ye transfer edildiğini gösterir tevsik edici belgelerin, indirimden faydalanılan döneme ilişkin beyannamenin verilmesi gereken ayı izleyen ayın sonuna kadar kurumlar vergisi yönünden bağlı olunan vergi dairesine verilmesi gerekmektedir.
6. ESAS FAALİYET KONUSU DIŞINDAKİ GELİRLER
Tebliğde, söz konusu indirimden yararlanan şirketlerin indirime konu faaliyetleri dışındaki diğer gelirleri (kasadaki nakitlerin değerlendirilmesi sonucu oluşan faiz gelirleri, dövizlerin değerlemesinden kaynaklanan kur farkları ve iktisadi kıymetlerin elden çıkarılmasından doğan gelirler gibi) ile olağan dışı gelirlerinin indirim kapsamında değerlendirilmeyeceği belirtilmiştir.
Tebliğdeki “dövizlerin değerlemesinden kaynaklanan kur farkları” ifadesinden kasıt tam olarak anlaşılamamaktadır. Bu noktada, kapsama giren satışlardan doğan alacaklara isabet eden kur farkı, faiz ve benzeri gelirlerin indirime konu kazanç kapsamında değerlendirilip değerlendirilmeyeceği açık değildir.
Kurumlar Vergisi Kanununun 32 nci maddesinde düzenlenen ihracat ve üretim faaliyetiyle iştigal eden kurumlarda kurumlar vergisi oranının 1 puan indirimli uygulanmasında, münhasıran bu faaliyetler kapsamında doğan alacaklara isabet eden kur farkı, faiz ve benzeri gelirler 1 puan indirim uygulanacak kurum kazancı kapsamında değerlendirilmekte, buna karşın bu faaliyetler kapsamındaki alacakların tahsilinden sonra oluşan kur farkı, faiz ve benzeri gelirlerin ise söz konusu indirimden yararlandırılmamaktadır.
Görüşümüze göre, bu indirime konu kazancın tespitinde de aynı uygulamanın benimsenmesi gerekir.
Saygılarımızla,