2022 YILINDA ELDE EDİLEN MENKUL SERMAYE İRADININ BEYANINDA DİKKATE ALINACAK İNDİRİM ORANI BU YIL DA 1’DEN BÜYÜK ÇIKMIŞTIR
Hazine ve Maliye Bakanlığınca Gelir Vergisi Genel Tebliği (Seri No: 323) ile 2022 takvim yılında elde edilen menkul sermaye iradının beyanında dikkate alınacak indirim oranı % 677,67 olarak ilan edilmiştir. Buna göre, indirim oranı 2021 yılında olduğu gibi 2022 yılı için de 1’den büyük çıkmış bulunmaktadır.
Bu nedenle, 2022 yılında elde edilen indirime tabi menkul sermaye iradının da beyan gereği ortadan kalkmıştır.
1. İNDİRİM UYGULAMASI NEDİR?
Geçmişte TL cinsinden elde edilen faiz gelirlerinde enflasyondan aşınmayı gidermek amacıyla “indirim oranı” uygulaması yapılmakta ve gelirin belli bir kısmı gelir kabul edilmeyerek enflasyondan arındırılmakta, indirim sonrası kalan kısım vergiye tabi tutulmaktaydı.
Bu uygulama, Gelir Vergisi Kanunu’nun 76’ncı maddesinde 5281 sayılı Kanunla yapılan değişiklikle 01.01.2006 tarihinden itibaren yürürlükten kaldırılmıştır. Ancak GVK’nun geçici 67’inci maddesinin 9’uncu fıkrası uyarınca, 01.01.2006 tarihinden önce ihraç edilen her nevi tahvil ve Hazine bonolarından elde edilen gelirlerin vergilendirilmesinde 31.12.2005 tarihinde yürürlükte olan hükümler geçerli olduğundan, 01.01.2006 tarihinden önce ihraç edilen Hazine bonosu ve Devlet tahvillerinden elde edilen faiz gelirleri için indirim oranı uygulaması devam etmektedir.
İndirim oranı; 213 sayılı Vergi Usul Kanununa göre o yıl için tespit edilmiş olan yeniden değerleme oranının, aynı dönemde Devlet tahvili ve Hazine bonosu ihalelerinde oluşan bileşik ortalama faiz oranına bölünmesi suretiyle
tespit edilmekte olup, 213 sayılı Kanun hükümlerine göre 2022 yılı için ilan edilen yeniden değerleme oranı % 122,93'tür. Bu dönemde Devlet tahvili ve Hazine bonosu ihalelerinde oluşan bileşik ortalama faiz oranı ise %18,14’tür. Buna göre, 2022 yılı için geçerli indirim oranı (%122,93 / %18,14=) %677,67 olmaktadır.
Görüldüğü gibi 2022 yılı gelirlerine uygulanacak indirim oranı 1’den büyük çıkmıştır. Önceki yıl da 1’den büyük çıkmıştı.
Bu kapsamda, 2022 yılında elde edilen menkul sermaye iradından, 01.01.2006 tarihinden önce ihraç edilmiş olan ve Gelir Vergisi Kanunu’nun 75 inci maddesinin ikinci fıkrasının (5) numaralı bendinde sayılan her nevi tahvil ve Hazine bonosu faizleri ile Toplu Konut İdaresi ve Özelleştirme İdaresince çıkarılan menkul kıymetlerden sağlanan gelirler indirim oranının 1’den büyük çıkması nedeniyle beyan edilmeyecektir.
2. İNDİRİM KAPSAMINA GİRMEYEN GELİRLER:
Aşağıdaki gelirler indirim oranı uygulaması kapsamına girmez:
- 01.01.2006 tarihinden sonra gerek TL gerekse döviz cinsinden ihraç edilmiş kamu kağıtlarından elde edilen faiz gelirleri (Bu faiz gelirleri üzerinden GVK’nun geçici 67 nci maddesi uyarınca stopaj yapılır. Bu nedenle söz konusu gelirler hiçbir hadde ve koşula bağlı olmaksın yıllık beyanname ile beyan edilmez. Kesilen vergiler nihai vergi olur.),
- 01.01.2006 tarihinden önce ve sonra ihraç edilen eurobondlar ile bu tarihten önce yurt içinde döviz cinsinden ihraç edilen kamu kağıtlarından elde edilen faiz gelirleri (Bu faiz gelirleri üzerinden geçici 67’ye göre stopaj yapılmaz, 94/7’ye göre stopaj yapılmış sayılır. Bu gelirler beyan sınırının aşılması halinde beyana tabidir. Anapara kur farkları vergiye tabi tutulmaz.),
- Altına veya ÜFE, TÜFE gibi başka bir değere endeksli menkul kıymetlerden elde edilen menkul sermaye iradı (Bunlarda değer artışları gelir sayılmaz),
- Menkul kıymet yatırım fonu kâr payları (Bu gelirler üzerinden GVK’nun geçici 67’nci maddesi uyarınca vergi kesintisi yapılır. Bu nedenle söz konusu gelirler hiçbir hadde ve koşula bağlı olmaksın yıllık beyanname ile beyan edilmez. Kesilen vergiler nihai vergi olur),
- Her nev’i alacak faizleri (Stopaj ve istisna uygulamasına konu olmayan bu gelirlerin 2022 yılında elde edilen tutarları toplamının 3.800 TL’yi aşması halinde bunların yıllık beyanname ile beyan edilmesi gerekir),
- Kâr payları,
- Mevduat faizi, katılım bankalarından elde edilen gelirler ve repo gelirleri (Bu gelirler üzerinden geçici 67’nci maddeye göre stopaj yapılır. Bu nedenle söz konusu gelirler beyan dışıdır. Kesilen vergiler nihai vergi olur.),
- Ticari işletmelere dahil gelirler.
Saygılarımızla.