İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik 2023-023

2023/12 SAYILI ASGARİ ÜCRET DESTEĞİ GENELGESİ

13.01.2023 tarihli ve 32072 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan “7431 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu İle Bazı Kanunlarda ve 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun”un 4 üncü maddesi ile 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'na geçici 93 üncü madde eklenmişti.

Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü tarafından 07.03.2023 tarihli ve 2023/12 sayılı “Asgari Ücret Desteği” Genelgesi yayımlanarak 2023 Ocak - Haziran dönemini kapsayacak şekilde 2023 yılı asgari ücret desteği ile ilgili düzenleme yapılmıştır.

Söz konusu Genelge’de 5510/4 (a) bendi kapsamında olan ve haklarında uzun vadeli sigorta kolları(malullük-yaşlılık-ölüm) hükümleri uygulanan sigortalıları çalıştıran işverenlerin faydalanacağı asgari ücret desteği esasları özetle aşağıdaki gibidir.

• Destekten yararlanma şartları bakımından işyerinin 2023 yılı öncesi veya 2023 yılında tescil edilmesi bakımından bazı farklılılar bulunmaktadır. İşyerlerinin tescil yılına göre değerlendirmeler ayrı ayrı yapılmıştır.
• 2023 yılı öncesi tescil edilen işyerleri destekten yararlanmak için 2022 yılının aynı ayında prime esas günlük kazancı 250 TL, toplu iş sözleşmesi uygulanan özel sektör işverenlerine ait işyerleri için 500 TL ve Linyit ve Taşkömürü çıkarılan işyerleri için 667 TL ve altında olan, 2023 yılında tescil edilen işyerleri için ise uzun vadeli sigorta kollarına tabi tüm sigortalıların çalışma gün sayısının; günlük 13,33 TL (aylık 400 TL) ile çarpılması sonucu bulunacak tutar kadar 2023 yılı Ocak ila Haziran ayı döneminde asgari ücret desteği sağlanacaktır.
• Asgari ücret desteğinden yararlanmak için işverenlerin başvuru şartı aranmayacak olup şartları taşıyan işverenlerin tamamı bu destekten otomatik olarak yararlanacaktır.
• Ev hizmetlerinde sigortalı çalıştıran (5510 sayılı Kanun’un Ek-9 uncu Maddesi kapsamında) işverenlerde bu destekten yararlanabileceklerdir.
• Asgari ücret desteğiyle sağlanacak indirim tutarı, takip eden ay/aylardan doğan sigorta prim borçlarına mahsup edilecektir. Örneğin: 2023 Ocak ayı asgari ücret desteği 2023 Şubat ayı prim borçlarına mahsup edilecektir.
• Uzun vadeli sigorta kollarına tabi olmayan sigortalılar bakımından söz konusu destekten yararlanılması mümkün değildir.
• Destekten yararlanmak için 2023 Ocak ila Haziran dönemlerine ilişkin aylık prim hizmet belgelerinin veya muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinin yasal süresi içinde verilmesi gerekmektedir.
• 2023 yılından önce tescil edilmiş olan işyerleri için uygulanacak olan asgari ücret desteğinden işverenler Kuruma vadesi geçmiş borcu olsa dahi yararlanılabileceği gibi, aylık prim ve hizmet belgesinden/muhtasar ve prim hizmet beyannamesinden kaynaklanan prim borçlarının ödenmiş olma şartı da aranmayacaktır.
• 2023 yılından önce tescil edilmiş olan işyerlerinin asgari ücret desteğinden yararlanması için; 2023 Ocak - Haziran dönemlerinde bildirilen sigortalı sayısının, 2022 Ocak - Aralık aylarında bildirilen en düşük sigortalı sayısından az olmaması gerekmektedir. 2023 yılından önce tescil edilen işyerleri için belirlenen en düşük sigortalı sayısının altında sigortalı bildirimi yapılan 2023 yılındaki aylar için destek verilmeyecektir.
• Destekten yararlanılacak aydaki/dönemdeki sigortalı sayısı ile en az sigortalı bildirimi yapılan aydaki/dönemdeki sigortalı sayısının tespitinde;
• Gün bildirimi yapılmayan (0 gün) sigortalılar (destekten yararlanılacak ayda/dönemde eksik gün nedeni 2-Ücretsiz İzin, 18-Kısa Çalışma Ödeneği, 21-Diğer Ücretsiz İzin, 27-Kısa Çalışma Ödeneği ve Diğer Nedenler olarak seçilen sigortalılar hariç) ile uzun vadeli sigorta kollarından bildirimi yapılmayanlar dikkate alınmayacaktır.
• Her bir ayda çalışan sigortalı sayısı, ilgili dönemlerde Kuruma verilmiş asıl ve ek nitelikteki aylık prim ve hizmet belgelerinde/muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde kayıtlı sigortalı sayısından, iptal nitelikteki aylık prim ve hizmet belgelerinde/muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde kayıtlı sigortalı sayısı düşülmek suretiyle tespit edilecektir.
• Bir sigortalının işten ayrılmasını müteakip aynı ay içinde ayrıldığı işyerinde tekrar işe başlamış olması halinde, bu sigortalı için ilgili aylık prim ve hizmet belgesinde/muhtasar ve prim hizmet beyannamesinde iki ayrı kayıt yer alacağından, sigortalı sayısının tespitinde bu nitelikteki kayıtlardan mükerrer olanlar dikkate alınmayacaktır.
• Aylık prim ve hizmet belgelerinde/muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde, bir sigortalının birden fazla belge türü/kanun türü ile bildirilmiş olması halinde, bu sigortalı için ilgili dönemde iki ayrı kayıt yer almakla birlikte, sigortalı sayısının tespitinde bu nitelikteki kayıtlardan mükerrer olanlar dikkate alınmayacaktır.
• Ay içinde işe giren veya işten çıkan sigortalılar da hesaplamaya dahil edilecektir.
• 2023 yılı içinde ilk defa tescil edilen işyerlerinin asgari ücret desteğinden yararlanması için; 2023 yılına ait aylık prim ve hizmet belgelerini veya muhtasar ve prim hizmet beyannamelerini yasal süresinde verilmesi, cari ay primlerini yasal süresi içinde ödenmesi, Sosyal Güvenlik Kurumu’na prim, idari para cezası ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcunun bulunmaması veya söz konusu borcun 6183 sayılı Kanunun 48 inci maddesine göre taksitlendirilmiş olması ve 2023 yılı için çalıştırılan kişilerin sigortalı olarak bildirmesi, bildirilen sigortalıların fiilen çalıştırılması gerekmektedir.
• 2022 yılından önce Kanun kapsamına alınmış ancak 2022 yılında sigortalı çalıştırmamış veya 2022 yılının en son bildirim yapılan ayını takip eden aydan 2022 yılı sonuna kadar hiç bildirim yapılmayan işyerlerinde söz konusu destekten yararlanılması için aylık prim ve hizmet belgelerinin/muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinin yasal süresi içinde verilmesinin yanı sıra tahakkuk edecek olan sigorta primlerinin de yasal süresi içinde ödenmesi gerekmektedir. Dolayısıyla 2023 yılına ilişkin olduğu dönemi takip eden ayda ödenmesi gereken son tarihe kadar sigorta primlerinin ödenmemiş olması halinde destekten yararlanılması mümkün olmayacaktır.
• 2023 yılından önce tescil edilen işyerlerinde, 2023 yılı Ocak ila Haziran dönemlerinde çalıştırılan sigortalıların, sigorta primine esas kazancın eksik bildirildiğinin veya hiç bildirilmediğinin denetim ve kontrolle görevli memurlarca yapılan soruşturma ve incelemelerde veya mahkeme kararları neticesinde ya da kamu kurum ve kuruluşlardan alınan yazılardan anlaşılması halinde, 2023 Ocak ila 2023 Haziran dönemleri için destekten yararlanamayacağı gibi yararlanılmış olması halinde, yararlandırılan tutarlar gecikme zammı ve gecikme cezası ile birlikte geri alınacaktır.
• 2023 yılında tescil edilen işyerlerinde denetim ve kontrolle görevli memurlarca yapılan soruşturma ve incelemelerde veya mahkeme kararları neticesinde ya da kamu kurum ve kuruluşlardan alınan yazılardan 2023 yılı Ocak ila Haziran dönemleri için çalıştırdığı kişileri sigortalı olarak bildirmediği ya da prime esas kazancını eksik bildirdiği veya bildirdiği sigortalıları fiilen çalıştırmadığı tespit edilen işverenlerin destekten yararlanması mümkün bulunmamaktadır.
• Gerek 2023 yılından önce tescil edilen gerekse 2023 yılında tescil edilmiş olan işyerlerinde denetim ve kontrolle görevli memurlarca yapılan soruşturma ve incelemelerde veya mahkeme kararları neticesinde ya da kamu kurum ve kuruluşlardan alınan yazılardan 2023 Ocak ila Haziran döneminde ilgili ayda toplam 2023 yılı aylık brüt asgari ücretin onda birini (1.000,80 TL) geçmeyecek tutarda eksik prime esas kazanç bildirimi yapıldığının veya hiç bildirim yapılmadığının tespiti durumunda Kurumca işverene yapılacak ihtar üzerine on beş günlük süre içinde söz konusu eksikliği gideren işyerlerinde 2023 yılı asgari ücret desteğinden yararlanılacaktır. Tespit edilen eksikliğin on beş günlük sürenin dışında giderilmesi veya hiç giderilmemesi halinde sözkonusu işyerinde 2023 Ocak ila Haziran dönemleri için destekten yararlanılamayacağı gibi yararlanılmış olması halinde, yararlandırılan tutarlar gecikme zammı ve gecikme cezası ile birlikte işverenden geri alınacaktır. Tespit edilen eksik bildirim tutarı asgari ücretin onda birinden fazla olması halinde yararlanılan destek tutarları gecikme zammı ile geri alınacaktır.
• 5510 sayılı Kanun uyarınca alt işverenler için müstakil işyeri dosyası tescil edilmediğinden ve alt işverenler sosyal sigorta yükümlülüklerini asıl işverene ait işyeri dosyası üzerinden yerine getirdiklerinden, alt işvereni olan işyeri dosyalarında alt işverenlerin kendi çalıştırmış oldukları sigortalılarının asgari ücret desteğinden yararlanmaları için alt işverenlerin asgari ücret desteğinin uygulanacağı 2023 Ocak ila Haziran döneminde faaliyetine devam ediyor veya faaliyete yeni başlayacak olması gerekmektedir.
• 5510 sayılı Kanunun geçici 93 üncü maddesi kapsamında ihale makamlarınca destekten yararlanan işverenlerin yararlandıkları destek tutarlarının ihale makamlarınca hak edişlerinden kesilebilmesi için, söz konusu destek kapsamında yararlanılan tutar “İdarelerce e-borç sorgulama” ekranından görüntülenerek kesinti yapılacaktır.
• 01/01/2023 tarihinden önce ev hizmetlerinde ay içinde 10 gün ve üzerinde sigortalı çalıştıran işverenler ile konut kapıcılığı işyerlerinde sigortalı çalıştıran işverenler, 2022 yılında beyan edilen prime esas günlük kazanç tutarının 250 TL ve altında olması koşuluyla asgari ücret desteğinden yararlandırılacaklardır.
• 01/01/2023 tarihinden sonra ev hizmetleri kapsamında 10 gün ve üzerinde sigortalı çalıştıran işverenler ile konut kapıcılığı işyerlerinde sigortalı çalıştıran işverenler herhangi bir sınır olmaksızın destekten yararlanabileceklerdir.
• Asgari ücret desteğinden yararlanmak amacıyla, mevcut bir işyerinin kapatılarak değişik bir ad veya unvan ya da iş birimi olarak faaliyete geçirildiğinin anlaşılması halinde muvazaalı işlem nedeniyle bu nitelikteki işyeri işverenleri asgari ücret desteğinden yararlandırılmayacak, yararlanılmış olması halinde yararlandırılan tutarlar gecikme cezası ve gecikme zammı ile birlikte tahsil edilecektir.
• İşverenin 28.02.2024 tarihine kadar destekten yararlandığı işyerinden kaynaklı mahsup edilecek prim borcunun olmaması, alacaklı olması durumunda alacaklı olduğu tutar, işverenin Kuruma olan diğer borçlarına (idari para cezası dahil) mahsup edilecektir.

Söz Konusu Genelge’ye ulaşmak için linke tıklayınız.

Saygılarımızla.