OLAĞANÜSTÜ HAL KAPSAMINDA ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK ALANINA İLİŞKİN TEDBİRLER
22.02.2023 tarih ve 32112 sayılı Resmi Gazete’de 125 kararname numaralı “Olağanüstü Hal Kapsamında Çalışma ve Sosyal Güvenlik Alanına İlişkin Alınan Tedbirlere Dair Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi” yayımlanmıştır. Söz konusu kararname ile olağanüstü hal kapsamında çalışma ve sosyal güvenlik alanında aşağıdaki tedbirler alınmıştır.
1. KISA ÇALIŞMA UYGULAMASINA İLİŞKİN TEDBİRLER
• Olağanüstü hal süresince depremlerin etkilerinden kaynaklı bölgesel kriz gerekçesiyle işverenlerin Türkiye İş Kurumuna yaptıkları kısa çalışma başvuruları için, depremden etkilenme durumuna göre olağanüstü hal ilan edilen bölgeden Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca belirlenecek il/ilçelerde bulunan işyerleri ve/veya deprem sebebiyle yıkık, acil yıkılacak, ağır veya orta hasarlı olduğunu belgeleyen işyerleri için uygunluk tespitinin tamamlanması beklenmeksizin işverenlerin başvurusu doğrultusunda kısa çalışma ödeneği verilecektir. İşverenin hatalı bilgi ve belge vermesi nedeniyle yapılan fazla ödemeler, yasal faizi ile birlikte işverenden tahsil edilecektir.
2. İSTİHDAMIN KORUNMASINA İLİŞKİN TEDBİRLER
• Olağanüstü hal ilan edilen illerde her türlü iş veya hizmet sözleşmesi, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren olağanüstü hal süresince İş Kanunu 25 inci maddesi (II) numaralı bendinde ve diğer kanunların ilgili hükümlerinde yer alan ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzeri sebepler, belirli süreli iş veya hizmet sözleşmelerinde sürenin sona ermesi, işyerinin herhangi bir sebeple kapanması ve faaliyetinin sona ermesi, ilgili mevzuatına göre yapılan her türlü hizmet alımları ile yapım işlerinde işin sona ermesi halleri dışında işveren tarafından feshedilemeyecektir.
• Bu hükümlerine aykırı olarak iş sözleşmesini fesheden işveren veya işveren vekiline, sözleşmesi feshedilen her işçi için fiilin işlendiği tarihteki aylık brüt asgari ücret tutarında çalışma ve iş kurumu il müdürlüklerince idari para cezası uygulanacaktır.
3. NAKDİ ÜCRET DESTEĞİ SAĞLANMASINA İLİŞKİN TEDBİRLER
• Olağanüstü hal ilan edilen illerde 06/02/2023 tarihi itibarıyla iş sözleşmesi bulunan işçilerden;
- Depremlerin etkilerinden kaynaklı bölgesel kriz gerekçesiyle yapılan kısa çalışma başvurusuna istinaden yeni bir hak sahipliği oluşmayanlara,
- 06/02/2023 tarihi ve sonrasında depremlerin etkilerinden kaynaklı işyerinin kapanması veya kapatılması sebebiyle iş sözleşmesi feshedilen ve yeni bir işsizlik ödeneği hak sahipliği oluşmayanlara,
- Herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan yaşlılık aylığı almayanlara,
kısa çalışma uygulanan dönemde veya işsiz kaldıkları süre kadar olağanüstü hal süresini geçmemek üzere İşsizlik Sigortası Fonundan günlük 133,44 TL nakdi ücret desteği verilecektir.
• Yapılacak ödemelerden sadece damga vergisi kesilecek olup damga vergisi kesintisi sonucunda ödenecek net tutar 132,43 TL olacaktır.
• Nakdi ücret desteğinden yararlananlar genel sağlık sigortalısı sayılacaklardır.
4. SÜRELERE İLİŞKİN TEDBİRLER
• 6356 Sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu kapsamındaki sendikaların yetki tespitlerinin verilmesi, toplu iş sözleşmesi yapılması, toplu iş uyuşmazlıklarının çözüm ile grev ve lokavta ilişkin süreler OHAL ilan edilen illerde 06/02/2023 tarihinde itibaren OHAL süresince uzatılmıştır.
• OHAL ilan edilen illerde, işverenlerin toplu iş sözleşmesi veya iş sözleşmelerinde gösterilmiş olan sebepler dahilinde işçilere verdikleri ücret kesme cezalarına ilişkin tutarların 1 ay içerisinde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı banka hesabına yatırılmasına ilişkin süre OHAL süresince uzatılmıştır.
5. SOSYAL GÜVENLİK ALANINDA ALINAN TEDBİRLER
• Olağanüstü hal süresince Sosyal Güvenlik Kurumunca Kurum bütçesinden finansmanı sağlanacak sağlık hizmetleri ile ilgili tedbirleri almaya, usul ve esasları belirlemeye Sosyal Güvenlik Kurumu yetkili olacaktır. Bu kapsamda yapılacak harcamalar Sosyal Güvenlik Kurumunun bütçesinden karşılanacaktır.
• Olağanüstü hal ilan edilen illerde bulunan ve/veya buralarda hizmet sunan sağlık hizmeti sunucularının avans ödemeleri, 06/02/2023 ve sonrasını kapsaması durumunda olağanüstü hal süresince 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununun 35 inci maddesinden muaf olacaktır.
• Olağanüstü hal ilan edilen illerde bulunan ve/veya buralarda hizmet sunan sağlık hizmeti sunucuları tarafından Sosyal Güvenlik Kurumuna sunulması gereken ancak depremlerin etkilerine bağlı olarak temin edilemeyen sağlık giderlerinin ödemesine esas fatura, belge ve ekleri fatura denetiminde aranmayabilir.
• Olağanüstü hal ilan edilen illerde bulunan ve/veya buralarda hizmet sunan sağlık hizmet sunucularının fazla ve yersiz ödeme ile sözleşmeden kaynaklanan cezai şart borçları Sosyal Güvenlik Kurumunca olağanüstü hal süresince ertelenebilir.
Söz Konusu Kararname’ye ulaşmak için linke tıklayınız.